تَمتام ، محمدبن غالب ، مکنّا به ابوجعفر، محدّث قرن سوم . وی را تمّار ضبّی بصری نیز خوانده اند. در 193 به دنیا آمد. از زندگی او اطلاعی در دست نیست ، جز آنکه از کسانی چون عفان بن مسلم ، مسلم بن ابراهیم و ابونعیم حدیث شنید و در
بغداد از محدّثان مشهور و ثقة اهل سنّت بود. جعفربن بحتری ، اسماعیل صفّار، ابوبکر شافعی و جمعی دیگر نیز از او روایت کرده اند. تمتام در 283 در بغداد درگذشت (خطیب بغدادی ، ج 3، ص 143ـ144، 146؛ صَفَدی ، ج 4، ص 307؛ ذهبی ، ج 2، ص 615).
ابومحمد حسن بن عثمان معروف به تمتامی ، نوة دختری وی ، نیز از مشاهیر محدّثان بود که در شهرهای خراسان و ماوراءالنهر از عبداللّه بن اسحاق مداینی حدیث نقل می کرد. او در 338 به نیشابور رفت و به روایت حدیث پرداخت . حاکم نیشابوری و دیگران از او حدیث نقل کرده اند. سپس به ماوراءالنهر (ترکستان ) رفت و در 345 یا 346 در چاچ / شاش درگذشت (خطیب بغدادی ، ج 7، ص 361؛ مدرس تبریزی ، ج 1، ص 349).
منابع : (1) خطیب بغدادی ؛ (2) محمدبن احمد ذهبی ، کتاب تذکرة الحفاظ ، حیدرآباد دکن 1388ـ1390/ 1968ـ1970؛ (3) صفدی ؛ (4) مدرس تبریزی .