تاج کاظمینی ، عبداللّه ، از واعظان خوشخوان و ردیفدان اواخر عهد قاجار و سه دهة بعد. از تاریخ تولد و اوایل زندگی او اطلاعی در دست نیست . او از شاگردان تاج نیشابوری * ملقب به تاج الواعظین ، و سیدعزیزاللّه ملک ملقب به ملک الذاکرین (متوفی 1293ش ) بود (مشحون ، ج 1، ص 401) و به سبب صدای خوشی که داشت به «نیم تاج » و پس از مرگ تاج نیشابوری به «تاج » مشهور شد (همانجا). لقب تاج را احمدشاه به او اهدا کرده بود و او سالها در اندرونی احمدشاه روضه می خواند. همچنین سالها شبهای جمعه روضه خوان مقبرة اتابک اعظم (میرزا علی اصغرخان امین السلطان ) در قم بود (ستایشگر، ج 3، ص 127، پانویس 1). تاج کاظمینی اشعار را با صدای رسا و تحریرهای مناسب می خواند و تا پایان عمر اوج صدای خود را حفظ کرد ولی قدرت تحریر نداشت ؛ ازینرو شعرها را با تحریرهای تودماغی (غُنّه ای ) می خواند (مشحون ، همانجا). نواری از صدای ایام جوانی او در «مخالف چهارگاه » موجود است . وی بیشتر به خواندن اشعار سعدی علاقه مند بود و به مجلس وعظ تسلط داشت . وفات وی را حدوداً بین 1342 ش تا 1345 ش دانسته اند.

---

منابع :
(1) مهدی ستایشگر، واژه نامة موسیقی ایران زمین ، ج 3 : نام نامة موسیقی ایران زمین ، تهران 1376ش ؛
(2) حسن مشحون ، تاریخ موسیقی ایران ، تهران 1373ش .

/ ساسان سپنتا /