responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2195

 

بهاری ، (ملاّ ) غلام یحیی بن نجم الدین بارهوی ، از عرفا و علمای هندی در قرن دوازدهم . در روستای باره ، از توابع ایالت بِهار * ، متولد شد. از تاریخ تولد او اطلاع دقیقی در دست نیست ، اما از کتاب وی ، لِواء الهدی فی اللّیل و الدُّجی '، چنین برمی آید که تاریخ ولادتش در حدود 1060 بوده باشد. کتابهای درسی مقدماتی را در مدرسه های مختلف خواند و در مدرسة منصوریه ، در محضر مولانا باب الله جونپوری ، تحصیل خود را تکمیل و قرآن مجید را از بر کرد. در محضر شیخ بدرالعالم ساداموی به «طریقت » راه یافت . مدرسِ مدرسة لکهنو شد و مدتها به این کار اشتغال داشت ؛ سپس به دهلی رفت و نزد میرزا مظهر * جانجانان ، به کسب طریقت نقشبندیه * نایل آمد. او بعد از پنج سال خدمت به میرزا، جانشینش شد، سپس به لکهنو بازگشت و آنجا در زاویة شیخ پیر محمد لکهنوی ، نزدیک مسجد شیخ محمود قلندر، مقیم شد و نه تنها تدریس علوم ظاهری را کنار گذاشت بلکه علوم عقلی را هم به فراموشی سپرد (رجوع کنید به حسنی ، ج 6، ص 217ـ 218؛ دهلوی ، ص 416ـ419). از آثار او دو رساله بسیار مشهور است ( که در برنامة درسی ملانظام الدین لکهنوی معروف به دروس نظامیه تدریس می شود ) . وی در زمان حیات مرشد خود، میرزا مظهرجانجانان از دنیا رفت ، سال وفاتش 1128 است (رحمان علی ص 159؛ ( اما حسنی (ج 6، ص 218) سال وفات وی را 1180 دانسته که با سال تولد مرشدش در 1111 یا 1113 (همان ، ج 6، ص 53) سازگاری دارد) ) . ملابهاری در محوطة آرامگاه مخدوم شرف الدین احمد بهاری به خاک سپرده شد (رحمان علی ، همانجا؛ قس حسنی ، ج 6، ص 218). آثار او عبارت است از: 1) حاشیة شرح سُلَّم العلوم ، اثر ملا احمد علی سندیلوی ؛ 2) لواء الهدی فی اللیل و الدجی که حاشیه ای است بر شرح الرسالة القطبیة محمد زاهد هروی (رجوع کنید به موزة بریتانیا ، ج 1، ستون 577 ـ 578؛ کتابخانة رضای رامپور ، ج 4، ص 304 به بعد که نسخه های خطی متعددی از این کتاب را درج کرده است . یکی از اینها در 1196 و با چاپ سنگی در کانپور در 1287 به چاپ رسیده است )؛ 3) کلمة الحق که در آن به توضیح شاه ولی الله در تطبیق وحدت وجود بر وحدت شهود اعتراض کرده است ؛ ( 4) حاشیة فارسی بر شرح آداب المریدین که متن نوشتة عبدالقاهر سهروردی است (منزوی ، ج 3، ص 1222)؛ 5) حاشیه ای بر شرح الهدایة صدرالمتألّهین (نسخة خطی کتابخانة خدابخش ، پتنه ، ش 418) ) .


منابع :
(1) محمدحسین آزاد، آب حیات ، لاهور 1900، ص 134 به بعد (داستان بیعت با میرزا مظهر جانجانان )؛
] عبدالحی حسنی ، نزهة

(2) الخواطر و بهجة المسامع و النواظر ، ج 6، حیدرآباد دکن 1398/1978؛
(3) غلام علی دهلوی ، مقاماتِ مظهری ، تحقیق و تعلیق و ترجمة محمد اقبال مُجدّدی ، لاهور 1983 [ ؛
(4) رحمان علی ، تذکرة علمای هند ، لکهنو 1914؛
(5) یوسف الیان سرکیس ، معجم المطبوعات العربیة و المعربة ، قاهره 1346/1928، ج 1، ستون 594؛
(6) ( احمد منزوی ، فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان ، اسلام آباد 1362ـ 1370 ش ) ؛


(7) J. W. Beale, Oriental biographical dictionary , Calcutta 1881, 97;
(8) British Musum, Catalogue of Arabic books in the British Museum , by A. G. Ellis, London 1967;
(9) Carl Brockelmann, Geschichte der arabischen Litteratur , Leiden 1943-1949, Supplementband , 1937-1942, II, 293;
(10) [Rampur Raza Library, Catalogue of the Arabic manuscripts in Rampur Raza Library , vol. IV, prepared by Imtiya ¦z ـ Al ¦â ÜArsh ¦â, Rampur 1983];
(11) Zubaid Ahmad, The contribution of India to Arabic literature , Allahabad 1946, 131, 354, repr. Lahore 1968, index.

/ فصیح الدین بلخی ( د.اردو ) /





نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2195
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست