responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2069

 

بوسَلیک ، از مقامهای دوازدهگانة موسیقی مقامی ایران . دارای دو شعبه به نامهای نوروز صبا و عشیران ، و چهارگوشه به نامهای دوگاه عجم ، محسنی ، حجاز بزرگ و رَبابِ پنجگاه بوده است (عبدالمؤمن بن صفی الدین ، ص 134؛ مراغی ، ص 56).

جامی در رسالة موسیقی ، بوسلیک را دارای هشت نغمه : ا، ب ، ه ، ح ، ط ، یب ، یه ، یح ، و هفت بُعد : ب ، ط ، ط ، ب ، ط ، ط ، ط دانسته است (ملاح ، ص 5) که با رسم الخطّ امروزی موسیقی چنین استخراج می گردد : دو، رِبِمُلْ، می بمل ، فا، سُلْبمل ، سی بمل ، دو.

در ردیف موسیقی میرزا عبدالله ، بوسلیک هجدهمین گوشة دستگاه نوا شمرده شده است (دورینگ ، ص 287). از این گوشه می توان به منزلة «لحنِ رابط » در انتقال از دستگاه نوا به دستگاه شور استفاده کرد. پرده های سازندة این گوشه ، طبق انگاره ای که در کتاب آوازشناسی موسیقی ایران اثر وزیری (ص 154) و هفت دستگاه موسیقی ایران اثر کیانی (ص 37) آمده ، و نمونه ای که در ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی اثر معروفی (بخش دستگاه نوا، ص 15) ثبت شده چنین است : دو ـ رِ ـ می کُرُن ـ فا ـ سل ـ لا ـ سی بِمُل ـ دو.


منابع :
(1) ژان دورینگ ، ردیف سازی موسیقی سنتی ایران : ردیف تار و سه تار میرزا عبدالله ، به روایت نورعلی برومند، ترجمة پیروز سیّار، تهران 1370 ش ؛
(2) عبدالمؤمن بن صفی الدین ، رسالة موسیقی بهجت الروح ، با مقابله و مقدمه و تعلیقات ه . ل . رابینو دی برگوماله ، تهران 1346 ش ؛
(3) مجید کیانی ، هفت دستگاه موسیقی ایران ، تهران 1371ش ؛
(4) عبدالقادربن غیبی مراغی ، مقاصد الالحان ، چاپ تقی بینش ، تهران 1356 ش ؛
(5) موسی معروفی ، ردیف هفت دستگاه موسیقی ایرانی ، تهران 1374 ش ؛
(6) حسینعلی ملاح ، «شرحی بر رسالة موسیقی جامی »، مجلة موسیقی ، دورة 3، ش 103 (فروردین و اردیبهشت 1345)؛
(7) علینقی وزیری ، آوازشناسی موسیقی ایران ، تهران 1313 ش .

/ حسینعلی ملاّ ح /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2069
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست