بَنْها ( یا بِنها ) ، شهری در دلتای نیل . در کرانة شاخة دِمْیاط در 45 کیلومتری شمالِ قاهره واقع شده Ùˆ یکی از بزرگترین ایستگاههای راه آهن میان قاهره Ùˆ اسکندریه است . در گذشته این شهر جزو ایالت الشرقیة بود، اما امروزه مرکز ایالت القَلْیوبیَّه است ( جمعیت طبق سرشماری 1365 Ø´ / 1986ØŒ 571 ØŒ 115 تن ) . نام عربی بنها، آوانویسیِ کلمة قبطیِ «پَنَهو » است ( یاقوت Ø‌موی Ùˆ یعقوبی آن را بِنْها ذکر کرده اند ) .

در تاریخ مناسبات سیاسیِ رسول اکرم صلی اللّه علیه وآله Ùˆ سلّم ومُقَوْقِس (شخصیتی نامعلوم Ú©Ù‡ گویند بر مصر Ø‌کومت Ù…ÛŒ کرده ) از این منطقه یاد شده است . هنگام برشمردن هدایای ارسالی مقوقس برای Ø‌ضرت Ù…Ø‌مّد صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ØŒ عسل بنها را هم نام برده اند، Ùˆ شاید شهرت شهر به «بنها العسل » به همین سبب باشد. البته ممکن است Ú©Ù‡ این داستان خود بیان پیرایه یافتة واقعیتی تاریخی باشد، زیرا به تصریØ‌ یکی از نخستین جغرافی نویسان ØŒ یعنی یعقوبی ( متوفی 284 ) ØŒ در دهکدة بنها عسل معروفی به دست Ù…ÛŒ آید. یاقوت Ø‌موی ( متوفی 626 ) نیز کیفیت این عسل را، Ú©Ù‡ موجب افتخار مصر بوده ØŒ ستوده است .

وصف ادریسی ( جغرافی دان مسلمان ØŒ متوفی 560 ) را از این شهر، شاید بتوان اینگونه ترجمه کرد: «بنهاالعسل سرزمین پهناوری است ØŒ Ú©Ù‡ اراضی آن پوشیده از درخت Ùˆ دارای میوة فراوانی است . کشتزارها بی انقطاع به هم پیوسته است . در سمت روبرو، بر کرانة غربی نیل ØŒ شهر عمدة ناØ‌یه واقع است Ú©Ù‡ نامش بر کلّ منطقه اطلاق شده است .»

ظاهراً بنها هرگز سهم مهمی در تاریخ نداشته است . در اواخر قرن گذشته ، کالاهای فراوانی از بنها صادر می شد که به نام همین شهر معروف بود. پرتقال و نارنگی نیز از صادرات آن بود و خواستاران بسیار داشت .

منابع : ابن عبدالØ‌Ú©Ù… ØŒ فتوØ‌ مصر Ùˆ اخبارها ØŒ قاهره 1411/1991ØŒ ص 48ØŒ 52Ø› ابن فقیه ØŒ مختصر کتاب البلدان ØŒ چاپ دخویه ØŒ لیدن 1886ØŒ ص 67Ø› ابن ممّاتی ØŒ کتاب قوانین الدّواوین ØŒ چاپ عزیز سوریال عطیة ØŒ قاهره 1943ØŒ چاپ افست فرانکفورت 1413/1992Ø› یاقوت Ø‌موی ØŒ معجم البلدان ØŒ چاپ ووستنفلد، لایپزیگ 1866Ù€1873ØŒ ج 1ØŒ ص 748Ø› اØ‌مدبن اسØ‌اق یعقوبی ØŒ کتاب البلدان ØŒ چاپ دخویه ØŒ لیدن 1967ØŒ ص 337Ø›

Chauvet and Isembert, Guide de l'Orient, Malte, ـgypte , 293; Muhammad b. Muhammad Idr ¦ â s ¦ â , Description de l'Afrique et de l'Espagne , ed., R. Dozy and M. J. De Goeje, Leiden 1866, 152; J. Maspero and G. Wiet, Matإriaux pour servir ب la gإographie de l'ـgypte , Cairo 1914, 50; [ The Encyclopaedia Britannica , computer Disc, 1998, s.v. "Benha ¦ "].

/ گ . ویه ( د. اسلام ) /