باره وَفات ، نام روز دوازدهم ربیع الاوّل نزد مسلمانان اهل سنت شبه قاره هند و پاکستان . این اصطلاح مرکب است از کلمة اردوی «باره »، به معنای دوازده ، و کلمة عربی «وفات »؛ و ازآنرو بدین نام خوانده شده است که دوازدهم ربیع الاول را روز رحلت حضرت رسول اکرم صلّی اللّه علیه وآله وسلم می شمرند (اگر چه بنا به تحقیق شبلی نعمانی تاریخ رحلت پیامبر اول ربیع الاول است ؛ قس شبیری ، ص 3 ـ 19). همچنین مسلمانان اهل سنت شبه قاره معتقدند که منظور از باره وفات ، دوازده روزِ نخستینِ ربیع الاول است که حضرت در آن مدت بیمار و بستری بوده اند (احمد دهلوی ، ذیل «باره وفات »). اما با توجه به اینکه همة مسلمانان ، جز شیعیان ، دوازدهم ربیع الاول را روز میلاد پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم می شناسند و بدین مناسبت جشن می گیرند. مسلمانان اهل سنّت شبه قاره هم آن را روز میلاد آن حضرت می شمرند، که به عنوان «عید میلادالنبی »، تعطیل عمومی است . بعلاوه دوازده روزِ نخستینِ ربیع الاول از نظر مسلمانان اهل سنت شبه قاره حرمتی خاص دارد و از ایام متبّرک محسوب می شود. روز دوازدهم ، در خانه ها و مساجد مجالسی برپا می کنند و به تلاوت قرآن کریم و قرائت فاتحه و مدیحه خوانی و ذکر سیرت نبوی می پردازند و در میان حاضران میوه و شیرینی تقسیم می کنند. نورجهان بیگم ، همسر جهانگیر پادشاه بابری (حک : 1014 ـ 1037)، برای زنان مسلمان تقویمی ساخته بود که ماه سوم آن «باره وفات » نام داشت (همانجا).

---

منابع :
(1) احمدبن یحیی بلاذری ، انساب الاشراف ، چاپ حمیدالله ، ج 1، ص 568؛
(2) احمد دهلوی ، فرهنگ آصفیه ، لاهور 1986؛
(3) محمد شبلی نعمانی ، سیرة النبی ، چاپ افست کراچی ( بی تا. ) ؛
(4) محمدجواد شبیری ، «تحقیقی در روز وفات پیامبر صلّی اللّه علیه وآله وسلم »، تحقیقات اسلامی ، سال 4، ش 1 ـ 2 (1368 ش )؛
(5) فیض الدین ، بزم آخر؛


(6) Hughes, Dictionary of Islam;
(7) Islam in India, Composed under the direction of G. A. Herkloits, revised edition by W. Crooke, Oxford 1921, 188.

(8) ) / د. اردو ؛
د. اسلام / عنایت الله ، مستخرج از (