responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1020

 

بَرْکوکیّه ، ظاهراً گروهی از رَزامیّه * که در دوستی ابومسلم * خراسانی افراط می کردند. رزامیّه امامت را پس از ابوالعباس سفّاح * ، حق ابومسلم می دانستند و کشته شدن و مرگ او را می پذیرفتند؛ اما گروهی از ایشان به نام «ابو مسلمیّه »، تندروی کرده ، می گفتند که روح خدا در ابومسلم حلول کرده و او تبدیل به خدا شده است . آنها معتقد بودند که ابومسلم نمرده است و نخواهد مرد و می گفتند آنکه کشته شد شیطانی بود که به صورت ابومسلم درآمده بود. به گفتة بغدادی ، این گروه را در مرو و هرات برکوکیه می گفتند (ص 155).

مسعودی (1965ـ1979، ج 4، ص 144) گوید: خرّمیان پس از شنیدن خبر قتل ابومسلم ، در خراسان و جبال ، به جنبش درآمدند و اینها «مُسْلِمیّه » خوانده می شوند و به امامت ابومسلم معتقدند. بعضی از ایشان گفتند که ابومسلم نمرده است و نخواهد مرد تا آنکه ظهور کند و زمین را از عدل و داد پر کند. به گفتة مسعودی ، بیشتر خرّمیه در زمان او (332) کردکیّه و لودشاهیّه اند. مسعودی در التّنبیه والاشراف (ص 353) ضمن برشمردن طوایف خرّمیه ، از «کودکیه » و «کودشاهیه » (نسخة بدل : کردکیه ، کورکیه ) نیز نام می برد. شهرستانی (ج 2، ص 87) «کودکیّه » و «ابومسلمیّه » را از فِرَق مزدکیّه می شمارد. از گفتة او، مبنی براینکه در نظر مزدکیان «کودک » (جوان ، برنا) از جملة مدبّران عالم بوده است ، می توان چنین نتیجه گرفت که خرّمیه و ابومسلمیه و کودکیه و برکوکیه همه با مزدکیان مربوط و شعبه ای از ایشان بوده اند. احتمالاً در نظر خرّمیان یا مزدکیانِ پس از ابومسلم ، «کودکِ» مدبّر عالم همان «ابومسلم » است و به همین سبب ایشان را «کودکیه » نیز خوانده اند. بنابراین ، می توان گفت که «کورکیه » و «کردکیه » و «بَرکوکیه » نیز تحریف کودکیه اند؛ زیرا همه عناوینِ یک مصداق اند. همچنین شاید در زبان مردم هرات و مرو، کلمة «بر» معنی خاص داشته که به کودکیه افزوده شده و آن را به صورت «برکودکیه » درآورده ؛ و آن نیز به «برکوکیه » بدل شده است .


منابع :
(1) عبدالقاهربن طاهر بغدادی ، الفرق بین الفرق ، چاپ عزت عطار حسینی ، مصر 1367/1948؛
(2) محمدبن عبدالکریم شهرستانی ، الملل و النحل ، چاپ احمد فهمی محمد، قاهره 1367ـ1368/1948ـ1949؛
(3) علی بن حسین مسعودی ، کتاب التنبیه و الاشراف ، چاپ دخویه ، لیدن 1967؛
(4) همو، مروج الذهب و معادن الجوهر ، چاپ شارل پلا، بیروت 1965ـ1979.

/ عباس زریاب /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1020
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست