افعى --> مار

افق

افق: اطراف و كناره‌هاى آسمان.

از آن به مناسبت در باب صلات و صوم سخن رفته است.

وقت نماز صبح طلوع فجر صادق است و علامت آن، پخش شدن سفيدى صبح در افق است.(1)ملاك غروب شرعى از نظر كسانى كه آن را پنهان شدن قرص خورشيد مى‌دانند، پنهان شدن خورشيد در افق است به شرط آنكه چيزى همچون ابر، كوه، تاريكى و مانند آن مانع ديدن خورشيد نباشد.(2)

ديدن هلال در يكى از دو شهرِ هم افق براى مردم شهر ديگر نيز كفايت مى‌كند. نيز ديدن هلال در افق مكانهاى شرقى براى مكانهاى غربى كفايت مى‌كند؛ امّا به قول مشهور، ديدن آن در افق مكانهاى غربى براى مكانهاى شرقى كفايت نمى‌كند.(3)

افقه

اَفقَه: داناتر به احكام فقه.

از آن در فقه، باب صلات و در اصول فقه، بحث تعادل و تراجيح سخن رفته است.

فقه

به گفته برخى فقيهان اگر اولياى ميّت ـ در صورت تعدّد آنان ـ در صلاحيّت براى امامت در نماز ميّت مساوى باشند، افقه بر ديگران مقدّم است. قول منسوب به مشهور تقدّم اَقرأ (داراى قرائت نيكوتر)(--> اقرأ)بر افقه است(1)( --> نماز ميّت).

هرگاه مأمومان در امامت چند نفر با هم اختلاف كنند، يكى از مرجّحات، افقه بودن است؛ ليكن در اينكه اقرأ بر افقه تقدّم دارد، يا عكس آن، اختلاف است. قول اوّل مشهور است.(2)

اصول فقه

در صورت تعارض دو روايت، يكى از اسباب ترجيح، افقه بودن راوى يكى از دو روايت در همه طبقات يا برخى از آنها است؛ از اين رو، فقها روايات زراره، محمدبن مسلم، ابو بصير و مانند آنان را بر

• (1)جواهر الكلام 12/ 18
• (1)مسالك الافهام 1/ 139
• (2)13/ 357 ـ 362
• (2)جواهر الكلام 7/ 106
• (3)مستند العروة (الصوم) 2/ 116 .