انقطاع الى اللّه چيست؟

قبل از بيان مفاد اين دو سه جمله،توجه داشته باشيم كه قطع به معناى بريدن و رابطه پيوستگى را به‌هم زدن است و انقطاع كه به معناى جدا شدن بعد از پيوستگى است،مقابل وصل و پيوستگى است.

در اين دو سه جمله،حضرت سجاد يكى از ارزشمندترين و بالاترين معنويات و مقامات سالكين و پويندگان راه حق را كه انقطاع و وارستگى از غير حق و پيوستگى به او است،يادآور شده كه شايد بتوان گفت«تبتّل»كه در سوره مزّمّل آمده: وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلاً [1]گوياى اين است كه پروردگارت را ياد كن و منقطع به سوى او شو،كه منظور همين انقطاع الى اللّه و وارستگى است.

و اين وارستگى و انقطاع است كه پيش ارباب معرفت و عارفان سالك،شرط اساسى سلوك و سير الى اللّه است و نزد آنها مسلم است كه پايبندى به طبع و طبيعت-و در يك كلمه-دلبستگى به غير حق و خودبينى و خودخواهى، محكمترين غل و زنجير است كه دست و پاگير و سدّ راه سلوك است به قول حافظ:

تو كز سراى طبيعت نمى‌روى بيرون كجا به كوى طريقت گذر توانى كرد؟

جمال يار ندارد نقاب و پرده ولى غبار ره بنشان تا نظر توانى كرد

تا انسان از هواى نفس نگذرد نمى‌تواند طريق محبّت حق را طى كند و به كوى حقيقت گذر نمايد.

عشق شيرى است قوى پنجه و مى‌گويد فاش

هركه از جان گذرد بگذرد از بيشه ما

تا انسان از خلق،چشم طمع نبندد و رجاء و انس به حق تحصيل نكند و تا بيم و ترس از خلايق را با رضا به حكم و قضاى الهى از دل بيرون نكند و تا با مشاهدۀ

[1].مزمّل(73)7/.