كه اين كار گناه دارد و اگرچه مشترى نمى‌فهمد، خداوند مى‌فهمد و كاسب دودل و مردّد مى‌ماند. اين همان وقتى است كه به تعبير قرآن‌[1] طائفى (فكر و خيال پريشانى) از شيطان به او هجوم آورده و فكر شيطانى سراغش آمده است. اگر او خداترس باشد، با ياد خدا از فريب مشترى منصرف مى‌شود. ما طلاب و دانشجويان نيز گاهى ممكن است به فكر آزار و اذيت ديگران بيفتيم و يا به يكديگر حسادت داشته باشيم، و اين همان طيف شيطانى است حالا چگونه آن را رفع كنيم؟ قرآن مى‌فرمايد: تذكّرُوا به ياد خدا بيفتيد و از نافرمانى خالق هستى و عقاب او بترسيد تا متبصر شويد و فريب شيطان و نفس اماره را نخوريد.

پيامبر اكرم (ص) فرمود:

همه علما، هلاكند مگر عمل‌كنندگان، و عمل‌كنندگان همه هلاكند مگر خالصان از آنها و علماى خالص در معرض خطراند. [2]

اخلاص زمينه‌ساز افاضات الهى

خلاصه بحثهاى گذشته چنين است كه يكى از آثار اخلاص و تقوا، كنار رفتن هواهاى نفسانى و نيكو شدن اعمال است كه سبب مى‌شود بتوانيم دانستنيهاى مفيد خود را به كار ببريم. اخلاص گاهى زمينه‌ساز تعليمات و افاضات الهى و غيبى نيز مى‌شود؛ همان‌طور كه قرآن مى‌فرمايد:

و اِتّقُوا اللّه و يُعلِّمُكُمُ اللّهُ؛ [3] تقوا پيشه كنيد تا خداوند حقايق و اسرار عالم را به شما تعليم كند.

همچنين ممكن است اخلاص موجب شود كه دانسته‌هاى ما روشن‌تر

[1]عراف (7) آيهء/ 198.

[2]مجموعه ورّام، ج 2، ص 118.

[3]بقره (2) آيهء 282.