که اِین معامله را انجام بدهد ِیا ندهد؛ چون محتمل است که مال غِیر باشد و اگر مال غِیر باشد هر وقتِی که آن غِیر، مطّلع شود مِی‌آِید و زمِینش را مِی‌گِیرد و مِی‌بَرد؛ حتِّی اگر مطّلع هم نباشد وقتِی که براِی اِین مشترِی ثابت شود که اِین زمِین مال باِیع نبوده است، نمِی‌تواند در آن تصرّف کند، چون مال دِیگرِی است. اگر کسِی بِیاِید و از طرف باِیع ضمانت کند که: «اگر اِین زمِین مُستحقًّا للغَِیر درآمد من تعهّد مِی‌کنم و من ضامن هستم.» در اِین صورت اشکالِی ندارد.

لزوم ضمانت در مقابل امرِ محقَّق

باِید معامله صورت بگِیرد تا اِینکه ضمانت صحِیح باشد. اگر قبل از اِینکه معامله صورت بگِیرد شخصِ ضامن ضمانت کند، اِین ضمانت باطل است؛ چون ضمانت باِید در مقابل امر محقّق، واقع شود، نه امرِی که ممکن است بعداً واقع شود. وقتِی هنوز معامله‌اِی واقع نشده و بر عهدۀ باِیع نِیامده است که مبِیع را تسلِیم مشترِی کند، آن‌وقت ضامن چه چِیزِی را ضمانت کند؟! وقتِی معامله واقع شد و بر عهدۀ باِیع بود که مبِیع را تسلِیم مشترِی کند و مشترِی هم بر عهده‌اش بود که ثمن را به باِیع بدهد، بعد از انجام معامله اگر کسِی بِیاِید اِین مال را از طرف باِیع ضمانت کند که: «اگر اِین زمِین ِیا اِین باغِی که شما (مشترِی) خرِیده‌اِید، مُستحقًّا للغِیر درآمد، من ضامن هستم»، اِین ضمانت صحِیح است.

وقتِی ضمانت کرد، اگر مُستحقًّا للغَِیر در نِیامد که هِیچ؛ ولِی اگر مُستحقًّا للغِیر درآمد، ضامن مِی‌تواند عِین آن ثمنِی را که باِیع گرفته است، از او بگِیرد و به مشترِی برگرداند. بر عهدۀ ضامن است که از عهدۀ ثمنِ اِین معامله بر بِیاِید. اگر نمِی‌تواند، در چِیزهاِیِی که «مِثلِی » است، مانند گندم و جو و برنج، باِید مِثل اِینها را به همان وزن به مشترِی بپردازد؛ و در آن چِیزهاِیِی که «قِیمِی» است، مانند شتر و گاو و گوسفند،