مراتب علم حق تعالي و اراده ذاتي و حادث او

سخن آقاي دكتر:

جناب آقاي دكتر سروش دامت توفيقاته تبيين نظريه خود را اين گونه ادامه داده اند:

"آيا درست تر نيست كه اين قبض و بسط را در وجود پيامبر ببينيم كه چون آموزگاري درمانگر (شفا و تعليم را قرآن دو رسالت اصلي رسول مي‌داند) براي دادن دروسي چند (همان نكته هاي حكمت و ميوه هاي نبوت كه او از فرط لبريزي و بهجت مي‌خواست با ديگران در ميان بگذارد - (يعلمهم الكتاب والحكمة) (جمعه، 2) و گشودن گره هايي چند (كه دردمندانه و مشفقانه از آنها رنج مي‌برد - (عزيز عليه ما عنتم) (توبه، 128) به بعث و انگيزش الهي پا به مدرسه اجتماع مي‌گذارد و به تعليم جاهلان و درمان بيماران مي‌پردازد. دستمايه اصلي او همان جان پاك و زندگي پر آزمون و دل دردمند و خيال هنرمند اوست كه جبرئيل را هم (به زباني ديني) به آستانه عقل مي‌كشاند و او را به رؤيت حقايق واپسين و بازخواني تجربه هاي زندگي موفق مي‌كند. حكايت حيات و جهان را كه در چشم او اينك چهره ديگري يافته اند، با مخاطبان درميان مي‌گذارد و با بهجت و بلاغت تمام با آنان از كشف هاي تازه اي كه نصيبش شده است سخن مي‌گويد: از اينكه جهان را روشن مي‌بيند و به روشني مي‌بيند كه جهان بر پاي خود نايستاده است، و همه چيز الهي است، و او همه جا حضور همه