يعني مالكيتي است كه به مالك حق مي‌دهد در چارچوبي كه براي او تعيين شده در ملك خود تصرف كند و از آن بهره بگيرد، و چنين نيست كه براي هر گونه تصرفي مجاز باشد. از ديدگاه دين كمال آدمي در اين است كه تمام اموال تحت تصرف خود را متعلق به خدا بداند.

شخصي از امام صادق (ع) پرسيد: حقيقت بندگي خداوند چيست ؟ فرمود: "يرون المال مال الله، يضعونه حيث امرهم الله به"[1] "بندگان خدا اموال را مال خدا مي‌بينند، لذا هر كجا كه خدا دستور داده باشد در آنجا مصرف مي‌كنند." در عين حال خداوند براي انسان جايگاهي شايسته در زمين قرار داده و زمين و هر چه در آن است را نيز در اختيار وي نهاده است . (هو الذي خلق لكم ما في الارض جميعا)[2] "اوست كه همه آنچه را كه در زمين است براي شما آفريد." (و الارض وضعها للا نام )[3] "و زمين را براي مردم قرار داد." (هو أنشأكم من الارض و استعمركم فيها)[4] "او شما را از زمين پديد آورد و به آباداني آن گمارد."

مالكيتي را كه خداوند براي بشر قرار داده دو نوع است : مالكيت عمومي و مالكيت خصوصي .

مالكيت عمومي

در اسلام بخشي از اموال متعلق به عموم مردم است و هيچ كس را مالك اختصاصي آنها نمي شناسد. البته در شرايطي بخشي از اينها به ملكيت يا حق اختصاصي اشخاص درمي آيد. اين اموال عبارتند از "انفال" و "مشتركات".

الف - انفال ;

اموال عمومي كه در اختيار حكومت اسلامي واجد شرايط است و از آن بايد به سود همگان بهره برداري شود "انفال" نام دارد. انفال عبارتند از:

---