شرايط مرجع تقليد

مرجع تقليد بايد داراي شرايط زير باشد:

1 - اجتهاد; مرجع تقليد بايد مجتهد جامع شرايط فتوا باشد و بتواند مسائل شرعي را از منابع اصلي استنباط كند.

2 - عدالت ; مرجع تقليد بايد داراي ملكه عدالت باشد. و "عادل" به كسي مي‌گويند كه در عقيده و اخلاق و عمل، مستقيم و معتدل باشد; به گونه اي كه در شرايط عادي كارهايي را كه بر او واجب است به جا آورد و كارهايي را كه بر او حرام است ترك نمايد.

3 - اعلم بودن ; رجوع به مجتهد در مواردي كه اختلاف نظر ميان مجتهدان در برداشت از حكم الهي وجود دارد، مانند ديگر مسائل زندگي است . يعني هرگاه در امر مهمي مانند درمان بيماري سخت، متخصصان اختلاف نظر داشته باشند، منطقي آن است كه نظر كسي را بپذيرند كه تخصص بيشتري دارد. بر اين اساس در مسائل اختلافي تقليد از اعلم امري ضروري به نظر مي‌رسد.

4 - زنده بودن ; اجتهاد يك شيوه سيال و زنده فهم احكام دين و روزآمد ساختن آن است و همراه با پيدايش نيازمنديها و روابط و مسائل تازه بشري به پيش مي‌رود. بنابراين لازم است به طور مستمر جامعه اسلامي داراي مجتهداني روشن بين و حاضر در صحنه اجتماع باشند. جز اين كه در مواردي مرجع زنده، بقاي بر تقليد ميت را - در همان محدوده اي كه او بيان مي‌كند - اجازه دهد; در آن صورت در حقيقت از مجتهد زنده تقليد مي‌شود.

همچنين مرجع تقليد بايد بالغ، عاقل، شيعه دوازده امامي و حلال زاده باشد و بنابر احتياط واجب جاه طلب و فريفته دنيا نباشد. و در صورتي كه دليل مراجعه به مجتهد را بناي عقلا بدانيم، زن نيز مي‌تواند مرجع تقليد باشد; زيرا عقلا در جلب نظر كارشناس - در مسائلي كه تخصص كافي در آن ندارند - بين زن و مرد فرقي قائل نيستند; و مسأله مرجعيت و تقليد از مسأله حاكميت و قضاوت جداست .