بردارد، چيزي انجام نمي شود. انجام امور با مدد خدا و اراده و تصميم انسان است . انسان وقتي خود تصميم و اراده دارد، مي‌توان اعمال را به وي نسبت داد. و از آنجا كه همه نظام وجود وابسته به اراده خدا، و او مدد رسان است مي‌توان به او نسبت داد.

چنين است كه امام صادق (ع) از پيامبر6 نقل كرده است كه آن حضرت درباره افعال بندگان و مشيت خدا فرمود: "من زعم ان الله يأمر بالسوء و الفحشاء فقد كذب علي الله ، و من زعم ان الخير و الشر بغير مشية الله فقد اخرج الله من سلطانه ، و من زعم ان المعاصي بغير قوة الله فقد كذب علي الله ، و من كذب علي الله ادخله الله النار"[1] "اگر كسي گمان كند كه خداوند به كارهاي بد و زشت فرمان مي‌دهد، بر خدا دروغ بسته است . و كسي كه گمان كند خوبي و بدي بدون مشيت اوست، گويي خدا را از قدرت و سلطنت بيرون كرده است . و كسي كه گمان كند معاصي بدون نيروي خدا در شخص انجام شدني است، باز بر خدا دروغ بسته است . و كسي كه برخدا دروغ بندد، خدا او را در آتش وارد خواهد ساخت ."

عقيده به قضا و قدر

ايمان به قضا و قدر از اعتقادات اسلامي است . اميرمؤمنان (ع) از رسول خدا6 نقل كرده كه خدا فرموده است : "من لم يرض بقضائي و لم يؤمن بقدري فليلتمس الها غيري"[2] "كسي كه راضي به قضا و مؤمن به قدر من نيست، پس خداي ديگري را طلب كند." و در عين حال پيامبراكرم 6 فرمود: "في كل قضاء الله خيرة للمؤمن"[3] "در هر قضاي الهي انتخابي براي مؤمن وجود دارد." يعني قضاي الهي موجب سلب اراده نمي شود.

عقيده به قضا و قدر، صورتي ظاهري دارد كه عبارت است از ايمان به اين كه هر

---