اهداف و رموز معنوي حج

"جعله سبحانه علامة لتواضعهم لعظمته"

(خداي تبارك و تعالي حج و پناه بردن به خانه خود را علامت تواضع مردم در برابر عظمت خدا قرار داده است .)

البته خدا جسم نيست كه در مكاني باشد، اقبال مردم به طرف مكاني كه به نام "خانه خدا" خوانده شده است سمبل و مظهر است براي اين كه دلهاي آنها هم به طرف خود حق تعالي حركت كند; اين اقبال بدنها به طرف خانه، نمونه و جلوه اي بايد باشد از اقبال دلها به طرف ذات حق، و به همين جهت است كه مي‌فرمايد: خداوند قرار داده است اين اقبال به طرف خانه را نشانه اي براي اين كه دل آنها در مقابل عظمت خدا تواضع و فروتني كند; در طواف كه بدن انسان دور خانه خدا مي‌گردد، بايد دل و روح انسان نيز در ملكوت اعلي پرواز نمايد و گردش بدن نشانه پرواز روح باشد.

"و اذعانهم لعزته"

(و حج خانه خدا نشانه اقرار مردم به عزت حق تعالي است .)

"عزت" به معناي غلبه است . يعني حق تعالي بر همه ما غالب است، و ما بايد در مقابل او خاضع و خاشع باشيم .

"و اختار من خلقه سماعا أجابوا اليه دعوته"

(و از بندگانش برگزيده است شنوندگاني را كه دعوت حق تعالي را اجابت كردند.)

"سماع" جمع "سامع" است يعني شنونده، مثل "طلاب" كه جمع "طالب" است .

قرآن كريم در سوره حج نقل مي‌كند: وقتي كه حضرت ابراهيم (ع) و اسماعيل (ع) خانه خدا را ساختند به حضرت ابراهيم (ع) دستور داده شد كه مردم را دعوت كند: