خداست و خداي تعالي هم هرچه را كه دستور داده بر سبيل حكمت و مصلحت است، بايد تابع دستورات پيغمبراكرم 6 و ائمه (ع) باشيم، و تشخيص گفته هاي ائمه (ع) و پيغمبراكرم 6 به اين است كه سنت و احاديث آنان را بررسي كنيم و صحت و سقم احاديث را تشخيص بدهيم، كه اين مطلب ملازم با زحمت فراوان است و احتياج به علم رجال و درايه دارد;[1] و نيز بايد تاريخ فقه را دانست، يك مجتهد چه بسا پنجاه سال زحمت مي‌كشد تا بتواند روايات صحيح را از روايات غلط تشخيص بدهد و حكم خدا را به دست آورد.

مقايسه ميان مجتهدين و پزشكان

البته گاهي هم ممكن است مجتهد و فقيه اشتباه بكند، ولي اين اشتباه احتمالي نبايد سبب شود كه ما درصدد تفقه در احكام نباشيم . همان طوري كه ممكن است طبيب اشتباه كند، ولي يك مورد اشتباه طبيب هيچ گاه موجب نمي شود كه مريض از مراجعه به طبيب خودداري كند، يا اين كه مريض به دليل مثلا يك درصد احتمال اشتباه طبيب نمي تواند خودسرانه دارويي را به كار ببرد; چرا كه از تخصص در علم پزشكي و تشخيص مرض و به كار بردن نوع دارو و مقدار آن و ديگر خصوصيات بيماري و دارو برخوردار نيست . بنابراين با توجه به امكان احتمال يك درصد اشتباه طبيب، باز بايد مريض به طبيب مراجعه كند.

در رابطه با احكام دين هم همين طور است . با توجه به اين كه يك مجتهد و فقيه سالها زحمت كشيده و در علم فقه تخصص پيدا كرده و كارشناس مسائل ديني و فقهي شده است، بايستي ديگران كه در احكام دين اجتهاد و تفقه ندارند در برخورد

---