براي حضرت آدم را داد بي چون و چرا سجده كنند، و روحيه استكبار اگر فرضا در ملائكه بوده از بين برود، ضمنا خداي متعال مي‌خواست به اين وسيله مقام حضرت آدم را به ملائكه نيز بفهماند (و لقد كرمنا بني آدم)[1] ما به بني آدم كرامت داديم .

درست است كه انسان از خاك پيدا شده است، ولي از همين خاك موجوداتي پيدا مي‌شوند كه در سفر الي الله مثل پيغمبراكرم 6 و حضرت علي و حضرت فاطمه (ع) از ملائكه برترند، پس اين موجود و اين عنصر قابل ستايش است، ولي موجودي كه از آتش خلق شده نمونه اكملش شيطان بود كه در مقابل خدا عصيان و طغيان كرد و سقوط نمود.

سجده براي غير خدا

حالا كسي نگويد كه سجده براي غير خدا جايز نيست، چرا كه وقتي خداوند دستور مي‌دهد سرپيچي از دستور خدا جايز نيست، و حقيقت اين سجده تواضع نسبت به مقام و منزلت آدم است و اطاعت از دستور خداست .

بعضي گفته اند كه آدم به عنوان قبله بوده وگرنه سجده براي خداست .[2] اما اين خلاف ظاهر قرآن و روايات است، براي اين كه قرآن مي‌فرمايد: (اسجدوا لادم)[3] سجده كنيد براي آدم، و در قرآن نظير آن وارد شده در مورد خوابي كه حضرت يوسف ديد كه خورشيد و ماه و يازده ستاره به او سجده كردند و بعد تعبير اين خواب اين شد كه يازده برادر او و نيز پدرش حضرت يعقوب و مادرش يا زن پدرش به مصر آمدند (و خروا له سجدا)[4] و براي حضرت يوسف به سجده

---