نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 325
"من الحر و البرد، و البلة و الجمود"
(در بدن انسان حرارت و برودت، و رطوبت و خشكي هست .)
چنانكه يك جاي بدن انسان خشك است و جاي ديگر رطوبت دارد; مثل
استخوان كه خشك است و گوشت رطوبت دارد. اين اخلاط متباين در حقيقت
اشاره به همان اخلاط اربعه است كه در قديم ميگفتند. البته امروز هم اينها را
قبول دارند ولي با اسمهاي ديگري ميگويند، مثلا ميگويند: در انسان 37 درجه
حرارت وجود دارد، مع ذلك آب و رطوبت هم بايد به اندازه لازم باشد. بنابراين
خداوند متعال انسان را خلق كرد با اين خصوصياتي كه ذكر شد.
امانت و عهد خدا نزد ملائكه
"و استأدي الله سبحانه الملائكة وديعته لديهم"
(و از ملائكه خواست به آن عهدي كه در پيش خود دارند وفا كنند.)
خداوند متعال قبل از اين كه آدم را خلق كند به ملائكه اخطار كرد و هشدار داد;
چنانكه قرآن هم نقل ميكند و ميفرمايد: (و اذ قال ربك للملائكة اني جاعل في
الارض خليفة)[1] خداوند به ملائكه خطاب كرد كه من ميخواهم در زمين خليفه و
جانشين قرار بدهم .
ممكن است مراد از خليفه بودن همان باشد كه انسان خليفة الله بر روي زمين
ميباشد، و شايد هم مراد اين است كه انسان فعلي جانشين موجوداتي است كه
قبلا بوده اند مانند جن و نسناس، و يا آنچه از روايات و اخبار زيادي استفاده ميشود
كه قبل از ما هم آدمهايي روي زمين بوده اند، حتي روايت از امام (ع) است كه
ميفرمايد: "هزاران آدم پيش از شما روي زمين بوده و نسلشان منقرض شده"[2];
[1] سوره بقره، آيه 30
[2] شرح ابن ميثم، ج 1، ص 173; تفسير صافي، ج 5، ص 60; و توحيد صدوق، ص 277
نام کتاب : درسهايي از نهج البلاغه نویسنده : منتظري، حسينعلي جلد : 1 صفحه : 325