امر به معروف و نهى از منكر:

مسئله 2859- امر به معروف و نهى از منكر، يكى از تعاليم مهمّه اسلامى است كه حيثيّت و شرافت و بقاء عزّت و ترقى و تعالى مسلمانان و اجراء احكام، و جلوگيرى از فحشاء و فساد و تأمين امنيّت اجتماعى، به آن، وابسته است.

مسئله 2860- اگر معروف، واجب باشد و انسان ملتفت شود كه شخصى آن را ترك مى‌كند امر به آن- با شرائطى كه بعد ذكر مى‌شود- واجب است.

مسئله 2861- معروف اگر مستحبّ باشد امر به آن مستحبّ است و چون منكر عبارت است از فعل قبيح حرام، نهى از آن واجب است و وجوب، در هر دو وجوب كفائى است و به فعل ديگرى، ساقط ميشود.

شرائط امر به معروف و نهى از منكر:

مسئله 2862- شرائط امر به معروف و نهى از منكر پنج چيز است:

اوّل: آنكه آمر و ناهى، معروف و منكر را بشناسد و يقين داشته باشد بوجوب معروف و حرمت منكر، و ايمن باشد از اشتباه خودش.

دوّم: آنكه احتمال بدهد كه امر و نهى او تأثير داشته باشد، پس اگر احتمال عقلائى ندهد كه امر و نهى او اثر دارد، وجوب آن ساقط ميشود.

سوّم: آنكه كسى كه واجب را ترك نموده و يا فعل حرام را بجا آورده، اصرار به آن داشته باشد، پس اگر بداند كه مرتدع شده و بعد مرتكب نمى‌شود ساقط ميشود.

چهارم: آنكه واجب بودن معروف و حرام بودن منكر در حقّ فاعل، منجّز و ثابت باشد و در ترك واجب و فعل حرام عذرى نداشته باشد، پس اگر فاعل معتقد باشد به مباح بودن فعل حرامى و يا به جواز ترك واجبى در اين صورت امر به معروف و نهى از منكر، ساقط ميشود. و همينطور است در هر موردى كه تارك واجب و فاعل حرام عذر داشته باشد. بلى از راه تنبيه غافل و ارشاد جاهل، تنبيه و ارشاد، لازم‌