مقدمه مترجم:

بنام خدا

[نيم نگاهى به عالم هستى‌]

قُلْ لَوْ كانَ الْبَحْرُ مِداداً لِكَلِماتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِماتُ رَبِّي وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً.

بگو اگر دريا مركب نگارش گفته‌هاى پروردگارم باشند آنها را بس نباشد گرچه مانند آن را هم بكمك آوريم، 109- الكهف.

در فراز بالا كه زير پا و همه‌سو كشيده است ژرفى است بى‌پايان و پهنائى كه كرانه‌اش را كس درنيابد، در هر گوشه‌اش هزاران هزار اختر خاموش و يا فروزان و پرجوشند كه هركدام توده‌ايست شگرف از مايه هستى كه گرد هم برآمدند و مانند كودكان وك زده بآغوش هم فرورفته و بهم چسبيده‌اند.

هر توده را ملياردها تيكه و هر تيكه را ملياردها اتم پيوست همدگرند، اين نيروئى است كه هر ديده دريابد و هر مغز بخود گيرد، نيروئى روشن و چشمگير و همه را در درون جانى و در كالبد روانيست و ويژه‌گيها دارند كه انديشمندان جهان درگذشت دراز زمان فهميده كه يا در يادند و يا فهميده و بر باد فراموشى رفته و پراكنده شده يكى از هزار و اندكى از خروارش را دانستند و دانش خود را فشردند و شيره آنرا بخامه كشيده و در مليونها برگ بيادگارى نهادند و بدست آيندگان خود سپردند، و بسيارى از آن از دست رفته؛ اكنون اگر آمارى گرفته شود از آنچه نگارش شده و بتوان هر واژه و گفته را بدست آورد و بشمار گرفت بايد گفت كه آنرا آب دريا بس نباشد تا تر كنى سر انگشت و صفحه بشمارى.