(من تعاهد نفسه بالمحاسبة امن فيها المداهنة)

هر كس از خود حساب بكشد از مداهنه و سهل‌انگارى در امان ماند.

(قيّدوا انفسكم بالمحاسبة و املكوها بالمخالفة)

خودتان را با محاسبه مقيد كنيد و با مخالفت با نفس مالكش شويد.

(من حاسب نفسه وقف على عيوبه و احاط بذنوبه و استقال الذّنوب و اصلح العيوب)

هر كه به حساب خود برسد بر عيبهاى خويش آگاه شود و به گناهانش احاطه يابد و از خدا در گذشتن از گناهان و اصلاح عيب‌هايش را در خواست نمايد.

حسابگران طبيعت‌

از جمله صفاتى كه خداوند براى خود مى‌شمارد «سريع الحساب» بودن و «أَسْرَعُ الْحاسِبِينَ» است كه براى اختصار فقط دو آيه از قرآن كريم را در اين باره شاهد مى‌آوريم.

وَ اللَّهُ يَحْكُمُ لا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِ وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسابِ‌. (رعد- 41) أَلا لَهُ الْحُكْمُ وَ هُوَ أَسْرَعُ الْحاسِبِينَ‌ (انعام- 62) آگاه باشيد كه حكم و فرمان از آن خداست (فرمانرواى كل هستى اوست) و فقط او سريعترين حساب‌كنندگان است.

چون ممكنات را ممكن نيست كه بتوانند از زير بار فرمان خدا شانه خالى كنند و سنت تغيير ناپذير هستى را بشكنند، لذا سر بر خط فرمان حساب نهاده و همه چيز همديگر را به شماره و احصاء