فقط يزيد و همپالكيهايش نبودند كه با حسين 7 جنگيدند، بلكه همه حاكمان پس از يزيد نيز در مقابل ارادتمندان ساحت قدس حسين شهيد 7 ايستادند و كوشيدند بر روى واقعه كربلا پرده كشيده، يا آن را مخدوش سازند. ليكن پروردگار ابا دارد جز آن كه نورش را به اتمام برد، اگر چه مشركان آن را نپسندند، ولى از زمان وقوع واقعه كربلا تا اين هنگام بسيارى از افراد با آيينهاى گونه‌گون و زبانهاى ناهمگون در باره كربلا كتابها نوشته‌اند.

سوگمندانه از بيشتر كتب مقاتل كهن جز اسمى بر جاى نمانده است و يا به آتش كشيده شده و يا به سرقت رفته، و يا دستخوش تلف و نابودى گرديده است. و اين از آن روست كه از حسين 7 و قيامش نامى و نشانى بجاى نماند تا مبادا آزاد مردان و آزاديخواهان از آن راه بگذرند و درس حرّيت بياموزند و آنچه از مقاتل كهن به دست ما رسيده بسيار ناچيز است يا تاريخ از آنها نامى به ميان آورده بسيار اندك است.

در اين فصل نام كسانى برده مى‌شود كه از زمان واقعه كربلا تا زمان سيد بن طاوس و زمان تاليف اين كتاب مقتل نوشته‌اند.

(1) أبو القاسم أصبغ بن نباتة مجاشعى تميمى حنظلى.

او از خواصّ اصحاب امير المؤمنين 7 و از جمله شرطة الخميس است كه بعد از على 7 عمرى دراز يافت و بعد از 100 هجرى در گذشت.

او مقتل حسين 7 را نگاشته است، و ظاهرا بايد نخستين كسى باشد كه مقتل‌