ترسيد كه مبادا اين از سايس عبيد اللَّه باشد، و بحريه دخت منذر، همسر عبيد اللَّه بود، عبيد اللَّه پيك را دار زد و به منبر رفت و به ايراد خطبه پرداخت، و مردم را از مخالفت و دامن زدن به اخبار تشنّج‌زا بر حذر داشت.

[حاكم شدن ابن زياد بر كوفه‌]

آن شب را عبيد اللَّه به صبح آورد، در بامداد برادرش عثمان بن زياد را در بصره به نيابت نهاده خود با شتاب عازم كوفه شد.

شام نزديك كوفه بماند و با فرا رسيدن شب وارد كوفه شد، مردم را اين گمان افتاد كه حسين 7 است كه وارد شده، شادمان شدند و به نزدش شتافته تا خير مقدم بگويند، وقتى كه شناختند كه او ابن زياد است پراكنده گرديدند، ابن زياد به دار الاماره رفت و شب را به صبح آورد، بامداد به مسجد رفت و با ايراد خطبه مردم را از مخالفت با سلطان بر حذر داشته و وعده احسان بشرط اطاعت داد.

چون مسلم بن عقيل اين خبر بشنيد از ترس شناخته شدن از خانه مختار خارج و به خانه هانى بن عروة نزول كرد، هانى از وى حسن استقبال كرد، و رفت و آمد شيعه نزدش زياد گرديد، و ابن زياد بر وى جاسوسها گمارد.

چون دانست كه مسلم در خانه هانى است، محمّد بن اشعث‌[1] و اسماء بن خارجه‌[2] و عمرو بن حجاج را فرا خواند و گفت: چه شده كه هانى به ديدن ما نمى‌آيد؟

گفتند: نمى‌دانيم، گفته شده: بيمار است.

گفت: اين را شنيدم و خبر رسيده كه شفا يافته و بر باب خانه‌اش مى‌نشيند، و اگر بدانم كه بيمار است به عيادتش مى‌روم، نزدش برويد، و تذكّرش دهيد حقّ واجب ما را ناديده نگيرد، چه دوست ندارم او كه از اشراف عرب است نزدم به فساد متّهم‌

[1]- محمّد بن اشعث بن قيس كندى، از اصحاب مصعب بن زبير است در سال 67 كشته شد. الاصابه شماره 8504، الاعلام 6/ 39.

[2]- اسماء بن خارجة بن حصين فزارى، از تابعان بود و از شخصيتهاى طبقه اوّل كوفه. در سال 66 ه. ق. بمرد.

فوات الوفيات 1/ 11، تاريخ الاسلام 2/ 372، النجوم الزاهرة 1/ 179، الاعلام 1/ 305.