خود از امور نافع و زيبا استنباط مى‌كرد، از چيزهاى بسيار بسيار بزرگ بوده مثل امرى كه با توجه به غايت برترى به طور مشترك براى يك امّت يا امم متعدد يا يك شهر نافع‌ترين بود و از جمله چيزهايى بود كه در مدت زمان طولانى تبدّل نمى‌يافت، بايد فضايل خلقى او نيز با اين فضايل فكرى مناسبت داشته باشد، همين‌طور اگر فضايل فكرى او در استنباط امور نافع، با توجه به غايتى خاص نزد پديدآورنده‌اى خاص خلاصه مى‌شود؛ آن‌گاه فضيلت فكرى او نيز به همين اندازه مى‌باشد. پس هرچه اين فضايل فكرى كامل‌تر بوده از قوت رياست (برترى) بيش‌ترى برخوردار باشند، فضايل خلقى كه به آن‌ها مقترن هستند نيز رياست (- برترى) شديدترى داشته، قوت بيش‌ترى خواهد داشت.

فضايل فكرى بلندمدت‌

33. اگر فضيلت فكرى كه به وسيله آن، با توجه به غايات مشترك، نزد پديدآورندگان مشترك، براى امت‌ها يا يك امّت يا يك شهر، آن‌چه نافع‌تر و زيباتر است استنباط مى‌شود، و برخى از اين استنباطها نيز تبدّل نمى‌يابند و تغيير نمى‌كنند، مگر در مدت‌هاى طولانى، داراى كامل‌ترين رياست‌ها و بيش‌ترين قدرت‌هاست. آن‌گاه فضايلى كه با اين فضيلت همراه هستند در ميان تمام فضايل كامل‌ترين رياست و قوى‌ترين نيرو را دارند.

فضايل فكرى كوتاه‌مدت‌

34. در پى آن فضيلت فكرى مى‌آيد كه به وسيله آن استنباط امور نافع،