غايت‌ها امورى باشند كه خير بودن آن امور ظن است، چيزهايى كه حاصل مى‌شوند، امورى هستند كه نافع بودن آن‌ها نيز مورد ظن است.

تقسيمات نيروى متفكره‌

28. مى‌توان نيروى متفكره را بدين ترتيب مورد تقسيم قرار داد. بدين حساب، فضيلت فكرى نيرويى است كه آن‌چه با توجّه به غايتى خاص و خوب، نافع‌ترين امور است را استنباط مى‌نمايد؛ اما قوّه فكريّه‌اى كه به وسيله آن چيزهايى كه با توجه به غايت شرّى، نافع‌ترين چيزهاست استنباط مى‌شود، در واقع فضيلت فكرى نيست، بلكه سزاوار است به نام ديگرى خوانده شود و وقتى كه قوّه متفكره به عنوان نيرويى مورد توجه قرار مى‌گيرد كه به وسيله آن، نافع‌ترين امور در مورد چيزهايى كه گمان مى‌رود خير هستند استنباط مى‌شود، بايد گفت كه اين نيرو نيز مظنون است كه فضيلت فكرى به حساب آيد يا خير. بايد گفت يك قسم از فضيلت متفكره چيزى است كه به وسيله آن نسبت به امورى كه با توجه به يك غايت خوب، براى امّت‌هاى مختلف يا امّتى خاص يا شهرى خاص نزد پديدآورنده‌اى مشترك، نافع‌ترين امور هستند، نيروى استنباط قوى حاصل مى‌شود.

بنابراين فرقى نمى‌كند بين اين‌كه گفته شود چيزى با توجه به يك غايت خوب نافع‌ترين است، يا اين‌كه گفته شود به طور كلى نافع‌ترين و زيباترين است، چراكه آن‌چه نافع‌ترين و زيباترين است به ناچار به غايتى نيكو مربوط مى‌شود و نافع‌ترين، با توجه به يك غايت خوب‌