مقدّمه در بيان حكمت و تدبير الهى در وجود پادشاهان و فوايدى كه بر آن مترتّب مى‌شود؛

و ذكر آنكه علّت دوام و ثبات ملك و پادشاهى چيست، و تفصيل بعضى از اسباب زوال و اختلال ملك و اين مقدّمه مشتمل است بر دو فصل:

فصل اوّل: در بيان احتياج آدميان در زندگانى كردن به پادشاهان‌

آدمى در تعيّش و زندگانى محتاج است به غذا و لباس و مسكن. امّا غذا، به جهت آنكه حرارتهاى بيرونى، چون حرارت هوا، و حرارتهاى اندرونى، چون حرارت غريزى، و آن گرميى است كه در بدن آدمى مادام كه زنده است محسوس مى‌شود، و ديگر گرميها، چون حرارتى كه به سبب حركتهاى بدنى حاصل مى‌شود، و حرارتى كه به سبب عوارض نفسانى حاصل مى‌شود، مانند غضب و امثال آن، دائما اجزاى بدن را به تحليل مى‌برند و مى‌گدازند و اگر بدل آنچه گداخته شده حاصل نشود به اندك زمانى اجزا بالتّمام منحل مى‌شود و مى‌گدازد. خداى عز و جلّ جهت تدبير اين امر در اندرون بدن آدمى قوّتى چند آفريده، مانند قوّت هاضمه و غير آن، كه آدمى غذايى كه تناول نمايد اين قوّه‌ها به فعل خود مشغول شده هريك كار خود كنند تا به حدّى كه آن غذا را شبيه به اجزاى بدن سازند تا عوض و جانشين آن اجزايى شود كه به سبب حرارتها گداخته بود. و تفصيل تصرّف هر قوّت و كيفيّت تغييرات و استحالات غذا تا به درجه مذكوره رسد در كتب حكمت مبيّن است. پس، آدمى را غذا ضرور است [5 ب‌] و بدون آن بدن خراب و باطل مى‌شود.

امّا لباس، به جهت آنكه بدن آدمى لطيف و به اعتدال نزديك است و هواها مختلف است، گاهى در كمال گرمى و گاهى در كمال سردى، اگر بدن بى‌لباس باشد، ضايع و