آورد و نيّت چنين كند كه تشهّد فراموش شده نماز ظهر را به جا مى‌آورم ادا واجب‌[1] تقرّب به خدا.

و اگر وقت گذشته باشد به جاى ادا قضا بگويد و بعد از آن سجده فراموش شده را به همين طريق بكند و سجده‌هاى سهو را بعد از آن به جا آورد و اگر دو سجده سهو تشهّد را بر دو سجده سهو مقدّم دارد بهتر است امّا واجب نيست و نيّت چنين كند كه دو سجده سهو را از براى سهوى كه در نماز ظهر كرده‌ام به جا مى‌آورم واجب تقرب به خدا و ذكر ادا و قضا لازم نيست.

و اگر در نمازى كه به اجاره يا بجهت پدر مى‌كند مثل اين سهو واقع شود نيّت چنين كند كه به نيابت فلان تشهّد فراموش كرده را به جا مى‌آورم بجهت آن كه واجب است بر او به اصالت و بر من به نيابت ادا تقرّب به خدا.

امّا در نيّت سجده سهو نام آن شخص بردن واجب نيست و بعضى از مجتهدين واجب مى‌دانند.

و نيّت سجده فراموش شده و سجده سهو را واجبست كه مقارن سازد به پيشانى بر زمين گذاشتن و ذكر دو سجده سهو اين است:

بسم اللَّه و باللَّه اللَّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد.

و چون سر از سجده دويّم بردارد تشهّد به اين طريق‌[2] بخواند:

أشهد أن لا إله إلّا اللَّه و أشهد أنّ محمّدا رسول اللَّه اللَّهمّ صلّ على محمّد و آل محمّد.

بعد از آن سلام دهد و واجبست در آن استقبال قبله و طهارت از حدث و خبث.

چهارم‌ از هفت موضعى كه دو سجده سهو در آن واجبست شك كردنست ميانه چهار ركعت و پنج ركعت چنانكه در بحث شكيّات مذكور خواهد شد.

پنجم‌ سلام دادن از روى سهو در غير محلّ.

ششم‌ ايستادن يا نشستن در غير محلّ.

هفتم‌ حرف زدن به زياده از دو حرف‌[3] غير قرآن و دعا و بعضى از مجتهدين دو سجده سهو را واجب مى‌دانند از براى هر زياده و نقصى كه در نماز واقع شود و نماز باطل نسازد و اين قول احوط[4] است و وقت آن بعد از سلام دادن است خواه از براى زياده باشد و خواه از براى كم و بعضى از مجتهدين آن چه از براى نقص است مقدّم بر سلام مى‌دانند و اولى آنست كه اين دو سجده را قبل از فعل منافى و بعد از سلام دادن بى‌فاصله‌[5] به جا آورند

. مقصد سيّم در بيان احكام شك مصلّى‌

شكّ در نماز يا در غير عدد ركعاتست يا در عدد ركعات و احكام هر يك در بحثى مذكور مى‌شود.

بحث اوّل در شك در غير عدد ركعات‌

بدان كه هر گاه مصلّى در فعلى از افعال نماز شكّ كند خواه آن فعل ركن باشد و خواه غير ركن پس اگر محلّ آن فعل نگذشته واجبست كه آن را به جا آورد مثل آن كه قبل از ركوع شكّ كند كه قرائت كرده يا نه يا بعد از قرائت و پيش از خم شدن به واسطه سجود شك كند كه ركوع كرده است‌

[1] نيّت اداء و قضاء نكند و اگر در ركعت اخيره بوده باشد اعاده شهادتين و صلوات و سلام را نمايند اگر سجده فراموش شده و اعاده سلام تنها را اگر صلوات فراموش شده و اللَّه العالم صدر دام ظلّه العالى

[2] احوط تشهّد متعارف است به زيادتى أشهد أنّ محمّدا رسول اللَّه بعد از شهادت به توحيد و پيش از صلوات و خواندن مجموع بقصد قربة مطلقه صدر دام ظلّه العالى

[3] از روى سهو صدر دام ظلّه

[4] به ملاحظه خبر وارد در اين مقام رعايت احتياط را البتّه نمايند صدر دام ظلّه

[5] البتّه مبادرت در به جاى آوردن سجده سهو نمايند صدر دام ظله العالى