نبوده بلكه پشت او بقبله بوده نماز را اعاده نمايد اگر وقت باقى باشد و قضا كند اگر وقت باقى نباشد و اگر ظاهر شود كه قبله در جانب راست او يا در جانب چپ نماز را اعاده نمايد اگر وقت باقى باشد و اگر وقت گذشته باشد نمازى كه گذارده است كافيست و قضاى آن لازم نيست‌[1] و اگر معلوم شود كه قبله در پس پشت او يا در يكى از دو جانب او نبوده در اين صورت از چهار حال بيرون نيست يا قبله در ما بين پيش رو و جانب راست بوده يا در ما بين پيش رو و جانب چپ يا در ما بين پس پشت و جانب راست يا در ما بين پس پشت و جانب چپ پس در دو صورت اوّل اگر وقت باقى باشد نماز را اعاده‌[2] نمايد و اگر وقت باقى نباشد قضا لازم نيست و در دو صورت آخر نماز را از سر گ‌يرد خواه وقت باقى باشد و خواه نباشد و بدان كه گاهى در نماز واجب رو بقبله كردن ساقط مى‌شود مثل آن كه شخصى از دشمنى كه در جانب قبله باشد بگريزد و وقت نماز تنك باشد پس بر آن شخص واجب است كه در اثناى گريختن پشت بقبله نماز بكذارد و هم چنين اگر مالك خانه شخصى را امر كند كه از خانه من بيرون رو و در خانه در طرف قبله نباشد و وقت نماز تنك باشد امّا اگر وقت نماز تنك نباشد نماز را در وقت گريختن و بيرون رفتن نگذارد بلكه صبر نمايد تا وقتى كه عذر برطرف شود

فصل [در شرائط نماز]

آن چه در نماز معتبر است دوازده نوع است يا فعل است يا ترك فعل و هر يك ازين دو يا واجبست يا سنّت و هر يك از اين چهار يا به زبانست يا بدل يا به اعضا و جميع آن چه به نماز تعلّق دارد از اين دوازده نوع بيرون نيست.

اوّل‌ آن چه به زبان به جا آوردن آن واجبست مثل تكبير احرام و قرائت.

دوّم‌ آن چه بدل به جا آوردن آن واجبست مثل نيّت نماز.

سيّم‌ آن چه به اعضا به جا آوردن آن واجبست مثل ركوع و سجود.

چهارم‌ آن چه به زبان به جا آوردن آن سنّت است مثل خواندن قنوت.

پنجم‌ آن چه بدل به جا آوردن آن سنّت است مثل بخاطر گذرانيدن معنى آن چه در نماز خوانده مى‌شود.

ششم‌ آن چه به اعضا به جا آوردن آن سنّت است مثل دستها برداشتن در حال قنوت.

هفتم‌ آن چه به زبان ترك آن واجبست مثل تكلّم كردن بدو حرف‌[3] كه قرآن و دعا نباشد.

هشتم‌ آن چه بدل ترك آن واجب است مثل قصد كردن ريا و غيره به بعضى افعال نماز.

نهم‌ آن چه به اعضا ترك آن واجب است مثل دست بستن در نماز چنانچه مذهب سنّيانست.

دهم‌ آن چه به زبان ترك آن سنّت است مثل قراءة[4] مأموم با وجود شنيدن قراءة امام.

يازدهم‌ آن چه بدل ترك آن سنّت است مثل فكر در كار دنيا.

دوازدهم‌ آن چه به اعضا ترك آن سنّت است مثل آن كه دست بر كمر زند بطريق متكبّران‌

[1] احوط لزوم است صدر دام ظلّه

[2] لازم نيست صدر دام ظلّه

[3] و زياده بر آن صدر دام ظلّه العالى

[4] احوط ترك است صدر دام ظلّه العالى