انعام كرده حقّى باشد اداى آن حقّ را بنمايد. و از جمله شكرگزارى قول خداى عزّ وجلّ است: «سُبْحانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ»[1] كه در حالت سوارى بايد گفت. و قول خداى عزّ وجلّ است: «رَبِّ أَنْزِلْنِي مُنْزَلًا مُبارَكاً وَ أَنْتَ خَيْرُ الْمُنْزِلِينَ»[2] كه در حالت فرود آمدن به منزل بايد گفت. و قول خداى عزّ وجلّ: «رَبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصِيراً»[3] كه در حالت دخول در امرى و خروج از آن بايد گفت‌[4].

و روايت است از آن حضرت كه: هرگاه امرى بر حضرت پيغمبر 6 وارد مى‌شد كه خوشحال مى‌گرديد مى‌گفت: «الحمد لِلّه على‌ هذه النعمة». و هرگاه امرى بر آن وارد مى‌شد كه غمگين مى‌گرديد مى‌گفت: «الحمد لِلّه على‌ كلّ حال»[5].

و از حضرت امام محمّد باقر 7 مروى است كه فرمودند: هرگاه‌]m .a 37[ احدى از شما ياد كند نعمت خدا را بايد كه گونه خود را بر خاك گذارد از براى شكر خداكردن و اگر سواره باشد فرود آيد و گونه خود را بر خاك گذارد، و اگر نتواند كه‌[6] فرود آيد از ترس شهرت‌[7] ميان مردم گونه خود را بر چوب مايلى كه در زين‌[8] مى‌باشد بگذارد و اگر نتواند كرد[9] گونه را بر كف دست گذارد و شكر خداى عزّ وجلّ را بر آنچه انعام به وى كرده بجاى آورد[10].

فصل [در اينكه شكر نعمت الهى است‌]

بدان كه هيچ احدى به حقيقت شكر نمى‌رسد مگر به آنكه بداند كه همه نعمتها از

[1] - زخرف: 13.

[2] - مؤمنون: 29.

[3] - اسراء: 80.

[4] - الكافي 2: 95 ح 12.

[5] - الكافي 2: 97 ح 19. مشكاة الأنوار: 70.

[6] -s a - كه.

[7] -a s + در.

[8] - زين/s a زمين!

[9] -a - كرد.

[10] - الكافي 2: 98 ح 25 از امام صادق 7.