و حضرت امام جعفر صادق 7 فرمودند: هر[1] كه از مؤمنان مبتلا به بلايى شود و صبر بر آن بكند مثل ثواب هزار شهيد خواهد داشت‌[2].

و فرمودند: به درستى كه خداى عزّ وجلّ بر قومى انعام كرده و شكر خدا بجاى‌[3] نياوردند، پس آن نعمتها بر ايشان‌[4] وبالى شد. و قومى را مبتلا به مصيبتها ساخت و صبر كردند، پس آن مصيبتها بر ايشان نعمتى شد[5].

و اخبار در فضيلت صبر بيش از آن است كه توان شمرد[6].

فصل [در صبر و اقسام آن‌]

بدان كه آنچه در دار دنيا به كسى مى‌رسد خالى از دو نوع نيست: يكى آن است كه موافق طبع است و ديگرى آن است كه مكروه طبع است. و بنده در هريك از اين دو محتاج به صبر است و در هيچ حالى مستغنى از صبر نيست.

امّا آنچه‌[7] موافق طبع است مانند تندرستى و سلامتى و مال و جاه و بسيارىِ خويشان و وسعت اسباب و كثرت اتباع و انصار و جميع لذّتهاى دنيا پس صبر بر اينها دشوارتر است؛ زيرا كه هركه ضبط خود نكند و رغبت و ميل به آنها بنمايد و مستغرق لذّتهاى مباحه شود به خوشى زياده‌[8] از اندازه و سركشى مبتلا شود[9]، چراكه انسان هرگاه خود را مستغنى يافت سركش و نافرمانبردار مى‌شود.

و بعضى از عارفان گفته‌اند: صبر بر بلا نمى‌كند مگر مؤمن و صبر بر عافيتها

[1] -a - هر.

[2] - الكافي 2: 92 ح 17. عيون أخبار الرضا 7 2: 239 از ابو جعفر امام باقر 7. مشكاة الأنوار: 64.

[3] - خدا بجاى/a خداى بجا.

[4] - ايشان/m ايشانى!

[5] - الكافي 2: 92 ح 18. أمالي الصدوق: 378 ح 4. تهذيب الأحكام 6: 377 ح 222.

[6] - شمرد/a شمردن.

[7] -a m + صبر!

[8] - زياده/s a زياد.

[9] - شود/s a مى‌شود.