نام کتاب : تبيين و نقد نظريه ماده و صورت در فلسفه اسلامى و مقايسه آن با فيزيك كوانتوم نویسنده : مصطفوى، نفيسه جلد : 1 صفحه : 75
نهال درخت خرما ... درخت خرما)، اين صورتها
مربوط به نحوه وجود هستند. اين صورتها مقوم نوعيت شىء هستند؛ يعنى اگر ملكه
فرضاً صورت درخت خرما را از آن بخواهيم جدا كنيم، چيزى باقى نخواهد ماند. اگر ملكه
را از موصوف بگيريم، نوعيت موصوف، محفوظ خواهد ماند؛
براى مثال اگر ملكهبينايى را از انسان بگيريم، باز هم هر چند همان
شخص باشد. (شخصيت مربوط به اتصال وجودى است و نه تنوع حدود و مرتبه وجود.)
لذا از آنجايى كه ملكه در نوعيت موصوف، نبايد دخالتى داشته باشد،
فعاليت خاص يا صورت خاص نمىتواند ملكه محسوب شود. از اينرو به نظر مىرسد تقابل
قوه با فعليت آينده، نه «ملكه و عدم ملكه» و نه سه قسم ديگر تقابل است.
در فلسفه اسلامى، دو قسم ديگر اضافه ذكر مىشود كه عبارتاند از
اضافه اشراقى و اضافه مقولى.
اضافه اشراقى
اضافه اشراقى به نظر مىرسد مبتكر آن صدرالمتألهين بوده است، اضافه
علت وجودى موجود با خود آن موجود است. اضافه اشراقى، اضافهاى خارجى و واقعى و از
سنخ وجود است.
اين اضافه بين علت تامه و معلول آن، يكطرفه است. از آنجا كه وجود
علت در برگيرنده معلول است- اما نه به اين صورت كه وجود معلول،
نام کتاب : تبيين و نقد نظريه ماده و صورت در فلسفه اسلامى و مقايسه آن با فيزيك كوانتوم نویسنده : مصطفوى، نفيسه جلد : 1 صفحه : 75