نام کتاب : تبيين و نقد نظريه ماده و صورت در فلسفه اسلامى و مقايسه آن با فيزيك كوانتوم نویسنده : مصطفوى، نفيسه جلد : 1 صفحه : 36
نيست. توضيح مطلب آن كه چون امكان ذاتى،
مربوط به ماهوى بودن شىء
و مجدد بودن وجود شىء است، شىء داراى ماهيت، ممكن بالذات است؛ اما
امكان استعدادى، مربوط به تعين ماده است و با حصول صورت خاص از بين مىرود.
5- موضوع امكان ذاتى ماهيت است؛ اما امكان استعدادى در ماده است
6- امكان ذاتى شدت و ضعف بردار نيست؛ ولى امكان استعدادى شدت و ضعف
دارد.
بهعنوان نمونه، امكان استعدادى انسان شدن در علقه بيشتر از نطفه
است.
در هر حال تفاوتهاى مذكور به اين تمايز اصلى برمىگردد كه امكان
ذاتى از احكام موجود ذهنى (ماهيت) و امكان استعدادى از احكام موجود عينى هستند.
نكات اصلى
پس از اتمام مباحث مفهومى قوه و مشتركات معنايى آن و براى ورود به
مباحث اصلى (ماهيت قوه و برخى احكام آن) ذكر چند نكته، ضرورى است.
1- از اين مبحث به بعد، واژگان «قوه»، «امكان استعدادى» و «استعداد»،
به يك معنا لحاظ شدهاند، و دقت فلسفى در مورد تفاوت آنها با يكديگر در
نظرگرفتهنشدهاست؛ بلكه همگى به معناى «آمادگى براى قبول و پذيرش انفعال»
بهكاربردهمىشوند.
2- انتزاع مفهوم قوه و فعل، سه شرط دارد: وجود دو موجود [عدم را
نام کتاب : تبيين و نقد نظريه ماده و صورت در فلسفه اسلامى و مقايسه آن با فيزيك كوانتوم نویسنده : مصطفوى، نفيسه جلد : 1 صفحه : 36