(هيولى و صورت) نمى‌تواند جوهر باشد بلكه عرض است چرا كه مجموع چيزى جز اجتماع اجزا نيست و وابسته به اجزا است پس عرض است از اين رو و يا جسم عرض است يا هيولى و صورت جوهر نيستند.

ملاصدرا در پاسخ تصريح مى‌كند كه جوهريت جسم غير از موجوديت دو جزء آن (يعنى هيولى و صورت) است:

شكى نيست كه وجود جوهر مركب- از حيث تركيب- غير از وجود بسايط است؛ لذا جوهريتش به عدد غير از جوهريت دو جزء آن است و وابسته بر آن دو است و اما اين‌كه جوهريت مركب مانند جسم غير از جوهيت دو جزء است كه وابسته به آنها است، پس حكماى مشايى و پيروانشان از قبول آن طفره رفتند، پس كسى نگفت جوهريت جسم در معناى جوهريتش غير از جوهريت هيولى و صورت است. بلكه آن‌چه گفتند اين است كه جوهريت مركب غير از جوهريت دو جزء در وجود و عدم است و اين امر در نوع واحد طبيعى امر واضحى است.[1]

هيولاى نخست، جوهرى ازلى‌

ارسطو به‌عنوان اولين طراح بحث هيولاى اولى اين جوهر را ازلى و قديم مى‌داند و دليل اين امر را اينگونه بيان مى‌دارد كه هيولاى اولى زير

[1] - لاشك فى ان وجود الجواهر المركب بما هو مركب غير وجود البسائط فجوهريته بالعدد غير جوهريه جزئيه و يتوقف عليها و اما ان جوهريه المركب كالجسم مثلًا فى انها جوهريه غير جوهريه الجزئين فى كونهما جوهرين بحسبهما متوقفه عليها فالحكماف امشاؤن و اتباعهم يتحاشون عن ذلك فمن الذى قال ان جوهريه الجسم فى كونها معنى الجوهر جوهريه الهيولى و الصوره بل ذلذى قالوا به ليس الا ان جوهريه المركب غير جوهريه الجزئين بالوجود و العدد و هذا امر واضح فى‌النوع الواحد الطبيعى. همان، ص 268.