تمام آنها مسلمين بودند و اروپاييان و آمريكاييان پس از زحمات هزار ساله مسلمين، در مهدهاى علمى بر سر سفره حاضر شده، قرار گرفتند و از بركت آن سفره به چنين ترقيات شگفت‌انگيزى دست يافتند.

ر بى‌خبرى و غرور زمامداران اسلامى از چند قرن قبل نبود، ملت اسلام از سفره آماده شده به دست پدرانشان، در علم و دانش آنچنان بهره مى‌بردند كه امروز تمام عالم در سيطره آنان بود؛ ولى دنياپرستى عده‌اى مغرور و متكبر، باعث عقب رفتن مسلمين از كنار سفره علم و جاى گرفتن بيگانگان بر سر آن سفره شد.

مسلمانان پايه‌گذاران علوم مختلف‌

«گوستاولبون» ضمن تحقيقات بسيار ارزنده‌اى به تفصيل مى‌نويسد:

«مسلمين، پايه‌گذاران نظامات عالى اجتماعى، سياسى، حقوقى، قضايى، جزايى، تعليم و تحقيق، فلسفه، ادب، تاريخ، علم رجال، رياضى، هيئت، جغرافى، دائرة المعارف نويسى در فنون مختلف، فيزيك، شيمى، فن اكتشاف، اسلحه‌هاى آتشين، اختراع كاغذ، قطب‌نما، طب، نقاشى، صنايع مستظرفه، معمارى، نويسندگى، فنون مختلف پزشكى و پايه‌گذاران دانشگاه‌هاى مختلف در تمام نواحى اسلام، به سبكى بسيار عالى و ارزنده، بودند. امروز تمام علوم و فنون، مرهون فداكارى و ايثار گذشته مسلمين است. براى اين كه به آثار و اختراعات و پايه‌گذارى علوم به وسيله مسلمين آگاهى حاصل كنيد، بايد به دائرة المعارف‌هاى علمى و كتاب‌هايى كه بيگانگان در اين باره نوشته‌اند مراجعه نماييد.

مسلمين جدّيتى كه در فراگرفتن علوم از خود بروز دادند، حيرت‌انگيز به نظر