[پيشگفتار]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

رئيس المحدثين ابو جعفر محمد بن على بن حسين بن موسى بن بابويه القمى ملقب به (صدوق) بزرگترين فرد خاندان بابويه است جد بزرگ اين خانواده دانشمند كه در طول چند قرن فضلاى نام آورى بعالم دين و دانش تقديم داشته بابويه نام داشت، علماى شيعه متفق‌اند كه صدوق و برادر بزرگترش بدعاى حقيقت انتماى حضرت ولى عصر 7 بدنيا آمدند.

شيخ طوسى نقل مينمايد كه على بن موسى بن بابويه دختر عموى خود محمد بن موسى بن بابويه را در حباله نكاح داشت و از او اولادى نداشت، نامه بخدمت شيخ أبو القاسم حسين بن الروح سومين نائب خاص امام عصر 7 در غيبت صغرى نوشت كه از حضرت بخواهد كه خدا را بخواند تا باو فرزندان فقيهى مرحمت شود از ناحيه مقدسه جواب آمد كه از اين زن اولادى براى تو نخواهد آمد، ولى از جاريه ديلميه دو پسر فقيه نصيب تو خواهد شد و همين طور هم شد خداوند متعال سه فرزند پسر باو عطا فرمود كه اولى و سومى فقيه بودند محمد و حسين و دومى حسن از اهل عبادت و كناره‌گير از خلق بود.

شيخ صدوق در حفظ حديث در عصر خويش بى‌نظير و مورد مراجعه شيعيان قم و خراسان بود و بلكه از بصره و كوفه و مصر و مدائن و قزوين و غيرها در فتاوى دينى باو رجوع مى‌نمودند.

بخواهش ركن الدوله ديلمى از قم به رى سفرى نمود و پس از آن سفرهاى زيادى هم بشهرهاى نيشابور و عراق و بغداد و كوفه و مشهد نموده و از علماى اين ديار و بلاد بلخ و همدان و سرخس و فرغانه و اشروسنه و سمرقند اخذ حديث كرده است.

معظم له علاوه بر مقام افتا و تعليم مسائل دينى بشيعيان و تدريس علوم آل محمد : بشاگردان و با اينكه مدت زيادى از عمر او در سفرها صرف شده موفق گرديد تا حدود سيصد جلد كتاب تصنيف بنمايد و كتاب من لا يحضر الفقيه او كه يكى از چهار كتاب معروف مذهب جعفرى‌