مجلس شصت و نهم در شناخت قلب‌

خداوند متعال در آيه يك صد و چهل و يكم سوره چهارم فرموده است كه از جمله صفات منافقان اين است كه «براى مردم ريا كارى مى‌كنند و ياد نمى‌كنند خدا را مگر اندكى.» و معنى آن چنين است كه آنچه براى خدا نباشد، جز اندك نيست.

و خداوند در آيه يك صد و دهم سوره كهف فرموده است «پس هر كس آرزو مى‌دارد ديدار پروردگارش را، همانا كار نيكو و پسنديده انجام دهد و در پرستش و عبادت خداى خود هيچ كس را شريك و انباز نگيرد.»، ابن عباس در اين باره گفته است: يعنى هر كس ديدن پاداش خدا را اميد دارد، كار پسنديده انجام دهد و در عبادت پروردگار خود براى هيچ كس ريا كارى نكند.[1] و در آيات دوم و سوم سوره سى و نهم فرموده است «پس بپرست خدا را در حالى كه دين خود را براى او خالص كرده باشى و همانا كه دين خالص براى خداوند است.» و در آيه چهاردهم سوره چهلم فرموده است «پس بخوانيد خدا را در حالى كه خالص‌كنندگان دين براى او باشيد و اگر چه ناخوش دارند كافران.» و در آيه پنجم از سوره نود و هشتم مى‌فرمايد «و فرمان داده نشدند مگر آنكه خدا را پرستش كنند در حالى كه خالص دارندگان دين براى او باشند و نماز را بر پاى دارند و زكات را بپردازند و اين است آيين راست.»[2] پيامبر 6 فرموده‌اند: در آدمى پاره گوشتى است كه اگر آن درست و سلامت باشد، ديگر اعضاى بدن با آن سالمند و چون آن پاره گوشت دردمند و فاسد شود، ديگر اعضاى بدن تباه مى‌شود و آن قلب است.[3] و همان حضرت فرموده‌اند: اى على! سه چيز موجب قساوت قلب است.

شنيدن سخن ياوه، در طلب شكار رفتن و به درگاه پادشاهان و دولتمردان رفتن.[4] و پيامبر 6 فرموده‌اند: چهار چيز قلب را تباه مى‌كند و در آن نفاق را

[1]. اين معنى در تفسير مجمع البيان طبرسى، ص 499، ج 5 و 6، چاپ بيروت، آمده است. م.

[2]. براى اطلاع بيشتر از آيات ديگر به بحث اخلاص در كتابهاى اخلاق و مثلا محجة البيضاء، ص 125، ج 8، مراجعه فرماييد. م.

[3]. در نهايه، ابن اثير، ص 339، ج 4، و مشكاة الانوار، طبرسى، ص 255، آمده است. م.

[4]. در خصال، صدوق، ص 141، ج 1، ذيل شماره 101، آمده است. م.