نام کتاب : علم سلوک نویسنده : فضلى، على جلد : 1 صفحه : 59
گردد و بىهيچ تغيّر و تبدّلى در آن متوطن
گردد. در فرهنگ عرفان به اين منزل و عمل استقراريافته و ملكهگشته «مقام»
مىگويند.[1]
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا
تَتَنَزَّلُ عَلَيْهمْ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا
وَأَبْشِرُوا بالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ؛[2] درحقيقت كسانى كه گفتند: «پروردگار
ما خداست»، سپس استفامت ورزيدند و ايستادگى كردند، فرشتگان بر آنان فرود مىآيند و
مىگويند: «هان! بيم مداريد و غمين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد (مانند
جنةالمأوى و جنةاللقاء) شاد باشيد.»
اعمال مرتب
هدف اصلى سالك، كمال قرب الاهى است و اين هدف، جز با پيمايش صراط
مستقيم ممكن نيست. صراط مستقيم در ساحت طريقت، درپى هدايت تمامى انسانها از زمين
دنيا به آسمان عرش خداوندى است و روشن است كه دنيا و خداى سبحان در يك رتبه وجودى
نيستند؛ بلكه ميان آن دو، تفاوت و تغاير رتبى و طولى وجود دارد؛ چراكه خدا در
برترين مرتبه وجودى و دنيا بهعنوان عالم ماده، در پايينترين مرتبه وجودى جاى
دارند. از اينرو صراط مستقيم طريقت، بايد قوسى صعودى و عروجى باشد كه مؤمنان از
مسير آن به معراج روند و به لقاى الاهى باريابند.
سير در صراط طريقت، با گذر از سبل سلامت و منازل سلوك صورت مىپذيرد
كه اين منازل و سُبُل در صراط مستقيم مندرج هستند؛ اندراجى مرحلهاى كه هر يك در
فرهنگ دينى، «درجات» نام دارند. اين درجات در يك
[1] - بنگريد به: ابوحفص عمر بن محمد سهروردى، عوارف
المعارف، ص 273 و 275؛ عبدالرزاق كاشانى، لطائف الأعلام و إشارات أهل الإلهام، ص
232.