پرسشهايى چند درباره دعا

آيا دعا در شرايع آسمانى، بويژه در شريعت اسلام، تا چه حدّى مشروعيت دارد؟ و به فرض مشروعيت داشتن، چه ثمره‌اى بر دعا مترتّب است؟ چرا دعاهاى ما اجابت نمى‌شود؟ قلم تقدير، آنچه را كه مى‌بايد، مقدّر كرده و تغييرپذير نيست. بنا بر اين، دعا در زندگى آدميان چه نقشى مى‌تواند داشته باشد؟

نظام جهان، نظام اصلح است. بنا بر اين، معقول و منطقى نيست كه ما هر چه مى‌خواهيم، طلب كنيم؛ چرا كه اين طلبيدنها گاهى با مصالح آدمى ناسازگار است. آيا استرحام از درگاه خداوند و خواستن از او، جسورى و گستاخى در درگاه خداوند نيست؟

آيا از خداوند چيزى را طلب كردن، بدين معنا نيست كه خداى تعالى به وظيفه خداوندى‌اش آشنا نيست و نياز بندگانش را نمى‌داند تا آن را برآوَرَد و ما با خواستنِ خود، او را به وظيفه‌اش آشنا مى‌كنيم؟

آيا تقاضاى دگرگونى در اصول حاكم بر جهان و ضابطه‌هاى ازلى و ابدى آن به سود ماست؟ آيا معناى دعا، سرزنش خداوند نيست كه چرا ديگران را از مواهب و عطاياى خود برخوردار كرده است؛ در حالى كه ما ناكام و بى‌بهره‌ايم؟

آيا دعا زمينه‌ساز تنبلى و گريز از مسئوليت و كار و تلاش نيست؟ و آيا دعا با اصل عليّت تنافى ندارد؟ آيا دعا، نقض «قضا و قدر» نيست؟

اين گونه پرسشها و بعضاً نقدها و شبهه‌هاست كه گاهى از سوى مخالفان و برخى‌