راههاى بهره بردارى ازمال‌

در قرآن كريم ازاموال به «خير» تعبير شده است و خير بودن اموال، وقتى تحقق پيدا مى‌كند كه در جهت صحيح ومشروع، به كار گرفته شود ودر راهى كه خدا فرموده مصرف گردد، تا پس اندازى جاودان باشد. قرآن مجيد مى‌فرمايد:

«وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَيْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ‌»[1]

آنچه ازخير (اطاعت خداوكارنيك) براى خويش مى فرستيد، نزد خدا خواهيد يافت.

از طرف ديگر، براى اينكه ازمفاسد ناشى از توانگرى ومال، ايمن بوده و به تعبير اميرمؤمنان 7 ازمصداقهاى «رُبَّ رابِعٍ خاسِرٌ»[2] نباشيم، لازم است راههاى صحيح بهره‌بردارى ازمال را شرح دهيم:

الف- مصرف‌[3]

اسلام براى بهره بردارى صحيح از مال، براى مصرف آن، حدّ ومرزى تعيين كرده است. بدين معنا كه برخى از مصارف را واجب، برخى را پسنديده و مطلوب و بعضى ديگر را حرام يا مكروه مى‌شمارد. از باب نمونه در اسلام، مقدارمصرفى كه براى ادامه حيات و حفظ نفس‌از ابتلا به امراض و ناراحتيهاى بدنى و روحى لازم است، از نظر اسلام براى افراد واجب مى‌باشد. ديگر از مصارف واجب، مصارفى است كه مربوط به افراد تحت تكفّل انسان مى‌باشد و انسان بايد نيازهاى متعارف زندگى همسر و فرزندان وساير افراد تحت تكفّل خود را تأمين كند. در اين زمينه بايد شرايط جغرافيايى واجتماعى، براى ميزان مصارف آنان مورد نظر قرار گيرد.

شهيد اوّل قدّس سره مى‌نويسد:

[1] - بقره، آيه 110 ومزمل، آيه 20.

[2] - شرح غررالحكم، ج 4، ص 56، چه بسا سود كننده‌اى كه زيان كننده است.

[3] - اقتباس از كتاب درآمدى بر اقتصاد اسلامى، ج 1، ص 377 به بعد.