خلاصه درس‌

اسلام بسيارى از فعاليتهاى اقتصادى را كه از ديدگاه مكاتب اقتصادى شرق وغرب مجاز است، به خاطر داشتن مفسده فردى يا اجتماعى ممنوع كرده است. اين فعاليتهاى نا مشروع درواقع، منطقه ممنوعه و قُرق الهى است كه نبايد اين قرق شكسته شود، وگرنه، درآمدهايى كه از آنها به دست مى‌آيد علاوه برحرمت تكليفى، اثرات نامطلوبى هم براخلاق فردى واجتماعى خواهد گذاشت.

باتوجه‌به اينكه درآمدهاى حرام، ازنظرپليدى در يك درجه نيستند، اثرات آنها دراخلاق هم شدت و ضعف خواهد داشت؛ ولى به هر حال، همه آنها در از بين بردن فضيلتهاى انسانى نقشى مخرّب دارند. اثرات نامطلوب اين درآمدها براخلاق فردى عبارتند از: سياهى دل، لااباليگرى وعيّاشى، پستى همت، پليدى نسل و خطرات معنوى و غيره. و چه بسا از اين رهگذر انسان براى به دست آوردن خرج زندگى تن‌به دين فروشى بدهد و درنتيجه اين بى‌بند وبارى‌ها گرفتار عذاب اخروى شود.

وهمچنين اثرات نامطلوب اين درآمدها براخلاق اجتماعى عبارتند از: سلب امنيت اجتماعى، ركود اقتصادى و رواج بى بندوبارى، از بين رفتن فضايل و در نتيجه هلاكت اجتماع. چه اينكه وقتى حدودالهى درجامعه رعايت‌نشود اخلاق اجتماعى و اصول انسانى از هم مى‌پاشد و جامعه را دچار هرج و مرج مى‌كند.

پرسش‌

1- اكل سُحت يعنى چه؟ و چند نمونه از درآمدهاى حرام را نام ببريد.

2- آيا درآمدهاى حرام همه دريك درجه‌اند يانه؟ توضيح دهيد.

3- نقش درآمدهاى حرام را بر اخلاق فردى بنويسيد.

4- پيامدهاى اخروى درآمدهاى حرام كدام است؟

5- نقش درآمدهاى حرام را بر اخلاق اجتماعى بنويسيد.