نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 528
يا «لج»
مشروحا گذشت.
اسرّ
شتر (يا
حيوانى) كه به مرض سرور مبتلا شده است. خ 39، 82
سرار
آخر ماه:
«سرار
الشهر: آخر ليلة منه»
و آن دو
بار در «نهج» آمده است در فضيلت اهل بيت فرموده است: «بنا
اهتديتم فى الظلماء و تسنّمتم ذروة العلياء و بنا افجرتم عن السرار» خ 4،
51 به وسيله ما در ظلمت هدايت شديد و به درجه اعلى بالا رفتيد، و به وسيله ما داخل
فجر (روشنى) شديد از ظلمت و تاريكى، منظور از «سرار» تاريكى است يعنى به وسيله اهل
بيت (از آنجمله است رسول خدا) از ظلمت شرك و كفر به روشنى توحيد آمديد و در ذمّ
يارانش فرموده: «هيهات ان اطلع بكم سرار العدل او اقيم
اعوجاج الحق» خ 131، 189، هيهات كه به وسيله شما به ظلمتى كه بر عدل وارد
شده اشراف پيدا كرده و آنرا از بين ببرم، و يا به وسيله شما كجى حق را راست
گردانم. (كجى كه در حق پديد آمده است)
سرّه
ناف. و
آن فقط يكبار در «نهج» آمده است. در وصف حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله فرموده: «اختاره من شجرة الانبياء و مشكاة الضياء و ذوابة العلياء و
سرّة البطحاء» خ 108، 156، خدا او را از نسل پيامبران و از قنديل نورانى و
از پيشانى بلند و از ناف بطحاء برگزيد، مراد از «ذوابة العلياء» شايد اصالت
خانواده باشد.
سرع
سرعت:
شتاب. سريع: شتابنده. مسارعه براى بين الاثنين و كثرت هر دو آمده است، موارد زيادى
از اين ماده در «نهج» ديده مىشود. در حكمت 29 فرموده: «اذا
كنت فى ادبار و الموت فى اقبال، فما اسرع الملتقى» وقتى كه تو در ادبار
بوده و مرگ را در پى خود قرار دادهاى تا تو را تعقيب كند، مرگ نيز به تو رو كرده
است محل رسيدن چه زود خواهد بود. «سراع» (مثل كتاب) جمع سريع و سريعه است در مقام
توجّه به خدا فرموده: «و نستعينه على هذه النفوس
البطاء عمّا امرت به السراع الى ما نهيت عنه» خ 114، 169 و مدد مىخواهم از
او بر اين نفوسى كه تأخير كنندهاند از آنچه امر شدهاند، و سرعت كنندهاند به
آنچه از آن نهى شدهاند
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 528