نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 284
«انحطاط»
فرو آمدن. محطّ: محل فرو آمدن. در رابطه با اهل بيت : فرموده: «نحن شجرة النبوّة و محطّ الرسالة و مختلف الملائكه و معادن
العلم و ينابيع الحكم» خ 109، 162، ما خانواده نبوّت و محل فرو آمدن رسالت
و محل آمدن و رفت ملائكه و معدنهاى علم و چشمههاى حكم خدائيم.
حطم
شكستن.
«حطمه
حطما: كسره»
از اين
لفظ 8 مورد در «نهج» آمده است. در رابطه با آتش جهنم (نعوذ بالله منه) فرموده «اعلمتم انّ مالكا اذا غضب على النار حطم بعضها بعضا لغضبه»
خ 183، 267، آيا مىدانيد كه مالك مسئول آتش جهنّم وقتى كه بر آتش خشم مىگيرد در
اثر غضب او بعضى از آتش بعضى ديگر را مىشكند.
حطام
آنچه از
علفهاى خشك شكسته و ريخته شود (خاشاك). «ايهّا الناس
متاع الدنيا حطام موبىء فتجنّبوا مرعاه» حكمت 367 مردم متاع دنيا هيزم و
بادار و مهلك است از چراگاه آن اجتناب كنيد.
حظر
منع
كردن. دو مورد از اين لفظ در «نهج» آمده است «اذا ارذل
الله عبدا حظر عليه العلم» حكمت 288
حظيره: آغل
گوسفند و شتر است، جمع آن حظائر مىباشد، مراد از آن در كلام امام صلوات الله عليه
مقامات عالى ملائكه است: «ثم خلق سبحانه لاسكان
سمواته... خلقا بديعا من ملائكته و ملاء بهم فروج فجاجها... و بين فجوات تلك
الفروج زجل المسجّين منهم فى حظائر القدس و سترات الحجب و سرادقات المجد» خ
91، 128، سپس خداى سبحان براى اسكان اسمانهايش... خلق بىسابقهاى از ملائكهاش
آفريد و با آنها پهناهاى راههاى آسمانها را پر كرد و در ميان وسعتهاى آن پهناها،
زمزمههاى بلند تسبيح گويان ملائكه محيط را پر كرده كه در حظيرههاى قدس و
پردههاى حجابها و سرا پردههاى مجد و عظمت ساكنند.
حظّ
نصيب. از
اين لفظ سيزده مورد در «نهج» يافته است در يك ترسيم عجيب فرموده: «زهدك فى راغب
فيك نقصان حظّ و رغبتك فى زاهد فيك ذل نفس» حكمت 451، كنار كشيدن از كسيكه به تو
راغب است نقصانى است در نصيب
نام کتاب : مفردات نهج البلاغه نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 284