مى‌شود كه جانّ و جنّ يكى است كه هر دو با «انس» مقابل آمده‌اند، و

آنچه در مجمع و كشاف گفته: جانّ پدر جنّ است

و آنچه راغب گفته: جانّ نوعى از جنّ است

مدرك صحيحى ندارد.

امام صلوات الله عليه فرمايد: «الحمد لله الكائن قبل ان يكون كرسىّ او عرش او سماء او ارض او جانّ او انس» خ 182، 262 و درباره خدا فرموده «و انّه لبكل مكان و فى كلّ حين و اوان و مع كل انس و جانّ» خ 195، 309

جنى

چيدن ميوه:

«جنى الثمرة: تناولها من شجرها»

مجتنى: چيننده ميوه: «جنّى» چيده شده، گناه را جنايت گويند كه شخص گناه را به طرف خود مى‌كشد گوئى مى‌چيند. راغب استعمال آن را در جنايت به طور استعاره دانسته است. از اين ماده يازده مورد در «نهج» آمده است.

آنحضرت در توصيف ميوه‌هاى بهشتى فرموده: «تجنى من غير تكلّف فتأتى على منية مجتنيها» خ 165، 239 آن ميوه‌ها بدون زحمت چيده مى‌شوند و آنطور كه چيننده بخواهد پيش او مى‌آيند. امام 7 بابن زمعة كه از وى مال مى‌خواست فرمود: «انّ هذا المال ليس لى و لالك و انّما هو فى‌ء للمسلمين و جلب اسيافهم فان شركتهم فى حربهم كان لك مثل حظّهم و الّا فجناة ايديهم لا تكون لغير افواههم» خ 232، 353 جناة (بفتح اول) چيزى است كه چيده مى‌شود يعنى: اين مال نه مال من است و نه مال تو، بلكه غنيمت مسلمانان است و فرآورده شمشيرشان، اگر در جنگ با آنها شركت كرده‌اى، براى تو مثل سهم آنهاست، و گرنه آنچه دستهايشان چيده است فقط مال دهانتان مى‌شود. و در رابطه با اثبات خدا فرموده: «و هل يكون بناء من غير بان او جناية من غير جان» خ 185، 271 «جفاة» (بضم اوّل) جمع جافى است چنانكه به خوارج فرموده: «فأبيتم علىّ اباء المخالفين الجفاة و المنابذين العصاة» خ 35، 80.

جهد

جهد (به فتح اول و ضمّ آن) و جهاد: تلاش توأم با رنج

به نظر بعضى جهاد (بفتح اول) تلاش در عمل و به ضم آن تلاش در رابطه با قوت و طعام است،

جهاد كه به معنى تلاش است به معنى جنگ هم آيد، اجتهاد: تلاش شديد در