علمى در
زمينه قرآن و ديگر معارف اسلامى منعكس مىشود و حقاً كتاب ارزشمندى است. «تفسير
اثرى» به تفسيرى مىگويند كه آيات قرآن را با كمك روايات رسول الله (ص) و اهلبيت
عليهم السلام و كلمات بزرگان صحابه و تابعان تفسير كند. اين روش در تفسير، نقطه
آغاز كارهاى علمى در تفسير قرآن بود؛ از قبيل تفسير على بن ابراهيم قمى و تفسير عياشى،
تفسير ابن عباس. (مقصود كتابى است كه فيروزآبادى از روايات عبدالله بن عباس جمعآورى كرده است.) بعداً اين گونه تفسيرها رشد
علمى قابل توجهى پيدا كرد و كتابهاى نسبتاً جامعى در اين زمينه نوشته شد، از
قبيل جامع البيان ابن جرير
طبرى و تفسير ابن كثير،
درّ المنثور جلال الدين سيوطى
و تفسير برهان علامه بحرانى و
تفسير نور الثقلين حويزى
و .... ولى اين تفاسير غالباً فاقد كار تحقيقى بودند و به نمايش روايات و آثار
بسنده مىكردند. تفسير اثرى علامه معرفت تا اندازهاى به اين مسأله مهم توجه داشته
است و تحقيق در متون روايات، احياناً اسناد روايات، را مورد توجه قرار داده است.
متأسفانه اين تفسير با تحقيقاتى كه ايشان در روايات و آثار دارند، به انجام نرسيده
است، ولى من از خود آن بزرگوار شنيدم كه كار جمعآورى روايات و كلمات صحابه و
تابعان را به انجام رساندهاند.[1]
روايات
در تفسير آيات از نگاه استاد معرف
مبناى
تفسير اثرى، جمعآورى روايات و اثرهايى است كه از رسول الله (ص) و اهلبيت آن حضرت
و صحابه و تابعان رسيده است. حال اين سؤال پيش مىآيد كه روايات و كلمات صحابه و
تابعين چه نقشى مىتواند در تفسير قرآن داشته باشد. پاسخ به اين مطلب در بيان
اهميت چنين كارى بسيار مهم است.
علامه
معرفت در آخرين سخنرانى كه از طرف دفتر تبليغات اسلامى به
[1] . لازم به توضيح است كه اين تفسير تا پايان سوره
مباركه بقره با نظارت مستقيم مرحوم استاد معرفت تدوين و پس از ارتحال ايشان در 5
جلد انتشار يافت و ساير مجلّدات توسط شاگردان فاضل ايشان در دست تنظيم است.