خارجة» مضاف و مضاف اليه باشد، معلوم نيست خارجه، صاحب چاه، چه كسى بوده است؟! و اگر صفت و موصوف باشند، در اين صورت مكان و محلّ چاه دانسته نيست. در هر حال، اين چاه يكى از چاه‌هاى مدينة النبى بوده كه رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله از آن آب نوشيده است.

(1)

بئر خريف:

روايت شده كه عثمان اين چاه را به صدقه خود در چاه اريس ضميمه كرد. روايتى مى‌گويد كه خاتم پيامبر صلّى اللّه عليه و آله در همين چاه از دست عثمان افتاده است.

(2)

بئر خطمه:

يكى از چاه‌هاى مدينه بوده كه محل آن معلوم نيست؛ اين چاه در محله بنى خطمه، از قبيله اوس، كه در منطقه عوالى مدينه مى‌زيستند، قرار داشته است.

[به روايتى، پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله به محله «بنى خطمه» آمد و در خانه پيرزنى نماز گزارد، سپس به كنار چاه ذرع رفت و تجديد وضو كرد.[1]]

[بئر ذات العلم:

چاهى است ميان مدينه و «وادى صفرا» كه روبروى «روحاء» قرار دارد و پس از چاه «رشا» دومين چاه عميق است كه دسترسى به عمق آن ميسّر نيست. گفته مى‌شود كه على بن ابى طالب عليه السّلام در كنار آن چاه با جنّيان جنگيده است.[2]]

(3)

بئر ذرع:

چاهى بود در مدينه و همان چاه بنى خطمه پيشگفته است.

(4)

بئر ذروان:

اين ضبط از بخارى است، اما در مسلم به صورت «ذواروان» و در روايتى نيز «ذراوان» و در روايتى نيز «ذراوان» آمده است.

نقل است كه لبيد بن اعصم پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و آله را با چند دندانه از شانه و لاخ مويى از آن حضرت جادو كرد و آنها را در چاه ذروان قرار داد. گمان مى‌رود كه اين چاه در اطراف بقيع در مدينة النبى بوده است.

(5)

بئر روحاء:

- «روحاء».

(6)

بئر رومه:

بعضى آن را به صورت «رؤمه»- با همزه- گفته‌اند. به اين چاه بئر عثمان و «قليب مزنى» نيز گفته مى‌شود. چاهى است كه امروزه در عقيق مدينه معروف است. در كتاب خود به نام «اخبار الوادى المبارك» عقيق، به تفصيل‌

______________________________
(1). عمدة الأخبار، ص 246

(2). همان، ص 251

[1] . عمدة الأخبار، ص 246

[2] . همان، ص 251