نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 278
آبهاى آنها به علق مىريزد «جبال علق» مىگويند. علق در 45
كيلومترى شرق مكه، در راه طائف واقع شده كه از وادى نعمان عبور مىكند.
(1)
علم:
در
لغت عرب به معناى كوه است و جمع آن «اعلام» مىباشد. به علايم و نشانههايى كه در
كنار جادهها، براى راهيابى نصب مىشود نيز «اعلام» مىگويند، (و مفرد آن علم
است.) اين كوه بايد در حجاز باشد؛ زيرا در مدايح نبوى و اشعارى كه در شوق و اشتياق
به ديار مقدسه سرودهاند، از اين نام ياد شده است؛ مثلا مرحوم احمد شوقى گفته است:
ريم على القاع بين
البان و العلم
أحلّ سفك دمي في
الأشهر الحرم
اين
امكان نيز وجود دارد كه مراد از علم يكى از نشانههاى حرم باشد كه براى تعيين حدود
مكه مكرمه نصب شدهاند. و اللّه اعلم.
(2)
علو
المدينه:
(به
ضمّ عين و سكون لام)، در حديث هجرت آمده است: «هنگامى كه پيامبر خدا صلّى اللّه
عليه و آله به مدينه آمد، در علو (بالاى) مدينه، در ميان قبيلهاى كه به آنان بنى
عمرو بن عوف مىگويند، فرود آمد».
ابن
حجر مىگويد: هر چه در سمت نجد باشد، به آن عاليه مىگويند و آنچه در جهت تهامه
باشد، سافله خوانده مىشود. و قبا جزو عوالى مدينه است.
فرود
آمدن پيامبر در علو مدينه، براى بالا گرفتن كار آن حضرت و دينش به فال نيك گرفته
شد.
(3)
عمان:
(به
ضمّ اول و تخفيف ميم)، ناحيه معروفى است در جنوب شرقى شبه جزيره عربستان كه در
جاهاى متعددى از حديث شريف، از آن ياد شده است. در حديث حوض آمده است: «ميان بصرى
و صنعا و ميان مكه و ايله و از اينجا كه من هستم تا عمان را شامل مىشود». در حديث
آمده است كه: «هر كس كسب روزى بر او دشوار گردد، به عمان برود».
(4)
عمّان:
(به
فتح اول و تشديد ميم)، مراد در اينجا، عمّان اردن است. در سنن ترمذى آمده است:
«حوض (كوثر) از عدن تا عمّان بلقاء است».
[عمره:
در
لغت به معناى زيارت است كه از عماره گرفته شده؛ زيرا زائر بيت اللّه به
نام کتاب : فرهنگ اعلام جغرافيايى - تاريخى در حديث و سيره نبوى (ترجمه المعالم الأثيره فى السنة و السيرة) نویسنده : حسن شراب، محمد محمد؛ مترجم حميد رضا شيخي جلد : 1 صفحه : 278