نظر «زمخشرى» در مورد حروف مقطعه‌

«زمخشرى» مى‌گويد: «اگر در مورد آنچه كه فواتح و سر آغاز بعضى سوره‌ها را تشكيل مى‌دهد و اين اسمائى كه خداوند آورده، اندكى تامّل نمايى، خواهى ديد كه نيمى از حروف الفباء (يعنى چهارده حرف كامل) را تشكيل مى‌دهند كه در اول «29» سوره (به تعداد همه حروف الفبا) قرار گرفته‌اند.

سپس اگر درباره همين چهارده حرف، كاملا دقت نمايى، خواهى ديد كه دقيقا اين حروف، مشتمل بر نيمى از هر نوع از حروف معجم‌اند. و بيان مطلب از اين قرار است:

1- در آن نيمى از حروف مهموسه‌[1] وجود دارد كه عبارتند از: «ص، ك، ه، س، ح».

2- و اين حروف نيمى از حروف مجهوره‌[2] را نيز در بر گرفته‌اند كه عبارتند از: «ا، ل، م، ر، ع، ط، ق، ى، ن».

[1] حروف مهموسه حروفى هستند كه صداى آنها از حروف ديگر آهسته‌تر و ضعيف‌تر است و چون به مخرج خود وابستگى تام ندارند در حين تلفظ، صوت و نفس به همراهشان جريان دارد. اين حروف عبارتند از:« ت، ث، ح، خ، س، ش، ص، ف، ك، ه».

[2] حروف مجهوره حروفى هستند كه صداى آنها از حروف ديگر بلندتر و قوى‌تر است و در هنگام تلفظ آنها نفس به همراهشان جريان ندارد. اين حروف عبارتند از:« ا، ب، ج، د، ذ، ر، ز، ض، ط، ظ، ع، غ، ق، ل، م، ن، و، ى».