سوره‌هاى مدنى (28 سوره)

* زركشى سوره صف را بعد از سوره تحريم و قبل از سوره جمعه و برائت را قبل از مائده و مائده را آخرين سوره قرار داده است.

سوره‌هاى مورد اختلاف‌

آنچه در ترتيب سوره‌هاى مكى و مدنى عرضه شد، طبق روايت ابن عباس بوده است كه زركشى و طبرسى آن را نقل كرده‌اند و با روايت جابر بن زيد تصحيح و تكميل شده است. در عين حال در بيش از سى سوره اختلاف نظر هست كه آيا مكى است يا مدنى. در ذيل به آنها اشاره مى‌كنيم:

1. سوره فاتحه. مجاهد اين سوره را مدنى مى‌داند. در صورتى كه در سوره حجر، آيه 87 كه مكى است آمده است: «وَ لَقَدْ آتَيْناكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِي وَ الْقُرْآنَ الْعَظِيمَ». سبع مثانى، اشاره به سوره حمد است. مولى امير المؤمنين (ع) مى‌فرمايد: سوره حمد از گنجى زير عرش در مكه نازل شد. حسين بن فضل‌[1] مى‌گويد: اين اشتباه بزرگى است كه مجاهد مرتكب شده؛ زيرا برخلاف اتفاق علما سخن گفته است.[2]

2. سوره نساء. نحّاس‌[3] اين سوره را به دليل آيه 58: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ‌

[1] . علّامه مفسر در زمان خود پيشواى همگان به شمار مى‌رفت. در نيشابور در خانه‌اى كه در سال 217 ابن طاهر براى او خريدارى كرده بود، فقه و قرآن تدريس مى‌نمود و مرجع فتواى مردم بود. در سال 282 در سن 104 سالگى وفات يافت و قبر او مزار گرديد.

[2] . الاتقان؛ ج 1، ص 130.

[3] . ابو عمير عيسى بن محمد نحّاس( متوفاى 256) از بزرگان علما و محدثين به شمار مى‌رفت.