درس ششم: سوره‌هاى مكّى و مدنى‌

يكى از مسائل مهم علوم قرآنى، مسأله شناخت سوره‌هاى مكّى و مدنى است. مكّى، سوره‌هايى است كه در مكه و مدنى، سوره‌هايى است كه در مدينه بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل گشته است.

تشخيص سوره‌هاى مكّى و مدنى به دلايل زير ضرورى است:

الف) قسمتى از تاريخ اسلام و تشريعات اسلامى با تشخيص آيه‌ها و سوره‌هاى مكّى از مدنى قابل شناخت است.

ب) فهم محتواى آيه در استدلال‌هاى فقهى و استنباط احكام، نقش اساسى دارد. چه بسا آيه‌اى به ظاهر مشتمل بر حكم شرعى است، ولى چون در مكه نازل شده و هنگام نزول آن آيه، هنوز حكم آن تشريع نشده بود، بايد يا راه تأويل را پيش گرفت يا به‌گونه ديگرى آن آيه را تفسير كرد؛ مثلًا: مسأله تكليف كافران به فروع احكام شرعى، مورد بحث فقهاست؛ بيشتر فقها، آنان را در حال كفر، مكلف به فروع نمى‌دانند و در اين زمينه دلايل و روايات فراوانى در اختيار دارند، ولى گروه مخالف (كسانى كه كافران را در حال كفر، مكلف به فروع‌